Triển lãm Venice Biennale 2016 đã ảnh hưởng đến Kiến trúc Chi-lê như thế nào?

Không gian tiếp đón với chủ đề “Reporting from the Front”. Ảnh: Laurian Ghinitoiu
Không gian tiếp đón với chủ đề “Reporting from the Front”. Ảnh: Laurian Ghinitoiu

Từ đầu tháng 3/2016, tại Dinh Tổng thống Chi-lê đã diễn ra buổi họp báo đầu tiên của Triển lãm Venice Biennale với sự tham gia của các KTS, quan chức chính phủ và giới truyền thông. Tại đây, KTS Alejandro Aravena – Giám đốc Biennale 2016 đã công bố những thông tin mới nhất về Triển lãm kiến trúc quốc tế lần thứ 15 tại Venice Biennale. Với chủ đề “Reporting from the Front”, triển lãm sẽ diễn ra từ 28/5/2016 đến 27/11/2016, có 48 quốc gia tham gia. Thông qua bài viết này, Tạp chí Kiến trúc giới thiệu đến độc giả sự phát triển của Kiến trúc Chi-lê dưới ảnh hưởng của triển lãm quốc tế tại Venice cùng một số dự án của những KTS trẻ tại đây. Những KTS này đã dựa vào tài năng, công nghệ và sự hiểu biết về địa phương hay bối cảnh xã hội để tạo ra ngôn ngữ kiến trúc riêng, làm nên sự khác biệt và tạo tiếng vang cho sự phát triển của Kiến trúc Chi-Lê.

Tại buổi họp báo, KTS Alejandro Aravena chia sẻ: “Cứ 2 năm một lần, các KTS và nhà chức trách sẽ có một cuộc thảo luận về vai trò của kiến trúc trong việc nâng cao chất lượng cuộc sống cho người dân trên khắp thế giới. Buổi thảo luận này mang nhiều ý nghĩa khi chúng ta thực hiện tại Dinh Tổng thống vì nó truyền tải thông điệp về tầm quan trọng của những vấn đề này. Cảm ơn vì đã tin tưởng và cho tôi cơ hội đứng tại đây.

A0735-tckt-02

Đặc biệt, sự hiện diện của Tổng thống trong sự kiện này như một sự khẳng định về những tiến bộ và thành tựu trong kiến trúc của Chi-lê. Các KTS của đất nước này đã nỗ lực liên tục trong suốt 2 thập kỷ qua cho sự phát triển của nền kiến trúc nước nhà. Tuy nhiên, sự nỗ lực này đã thực sự được ghi nhận ở tầm cỡ quốc tế kể từ khi KTS Aravena được chọn làm Giám đốc của Triển lãm Kiến trúc Quốc tế ở Venice, ngay sau đó ông lại được vinh danh bởi Giải thưởng Pritzker – Giải thưởng danh giá nhất với mọi KTS trên thế giới. Vì vậy, nền kiến trúc Chi-lê hiện đang trong thời kỳ huy hoàng và không thể thiếu trong triển lãm Venice Biennale lần này.

Một phần quan trọng khác góp phần cho những thành tựu về Kiến trúc của Chi-lê có lẽ nhờ sức mạnh của Internet và các kênh truyền thông chuyên ngành đã cung cấp thông tin đầy đủ. David Basulto cùng là người đã đi tiên phong trong lĩnh vực thông tin kiến trúc trong suốt 10 năm liên tiếp, kể từ khi ông cùng với David Asael thành lập Plataforma Arquitectura vào năm 2006. Bắt đầu từ trụ sở ở Santiago (Chi-lê), trang mạng (website) này nhanh chóng trở thành kênh thông tin kiến trúc thu hút nhiều KTS nhất trên thế giới, mà ngày nay hoạt động dưới tên ArchDaily. Với sự hiểu biết sâu rộng về chuyên môn của Davit Basulto, đại diện các nước Bắc Âu đã mời ông phụ trách gian triển lãm của họ tại triển lãm – một trong những khu vực quan trọng ở Giardini (Venice).

Tác phẩm Mirador Pinohuacho của Grupo Talca Ảnh: Laurian Ghinitoiu
Tác phẩm Mirador Pinohuacho của Grupo Talca
Ảnh: Laurian Ghinitoiu

Basulto đã đề xuất tác phẩm “In Therapy” cho Mỹ La tinh, Phần Lan, Thụy Điển và Na-uy, những đất nước bình dị, dường như không tồn tại sự tiện nghi và những tranh cãi về các vấn đề phải đối mặt.

Không gian thể hiện kết quả nghiên cứu của KTS Felipe Vera.  Ảnh: Laurian Ghinitoiu
Không gian thể hiện kết quả nghiên cứu của KTS Felipe Vera.
Ảnh: Laurian Ghinitoiu

Bên cạnh gian triển lãm của những nước Bắc Âu là không gian của Mỹ. Những người phụ trách là Cynthia Davidson và Monica Ponce de Leon đã lựa chọn một số vị trí cụ thể liên quan đến Detroit để trưng bày dự án Văn phòng – công trình thiết kế bởi V. Mitch McEwen và Chile Marcelo López-Dinardi.

A0735-tckt-04

Ở trung tâm của triển lãm, chủ đề “Reporting From the Front” sẽ được trưng bày tại cả hai khu Giardini và Arsenale. Với triển lãm năm nay, KTS Aravena đã mời đến các văn phòng kiến trúc từ khắp nơi trên thế giới để giới thiệu những thiết kế và giải pháp mà họ đã sử dụng nhằm nâng cao chất lượng cuộc sống. Tại Arsenale, KTS Felipe Vera đến từ Đại học Chile và Đại học Harvard sẽ trình bày kết quả nghiên cứu về giải pháp cho khu định cư tạm thời lớn nhất thế giới có tên Kumbh Mehla. Cùng với KTS Ấn Độ Rahul Mehrotra, họ sẽ đặt câu hỏi về tầm quan trọng của tính bền vững trong đô thị và kiến trúc, thể hiện qua gian triển lãm và những yếu tố đã được dùng để xây dựng thành phố trong 12 năm, với những ngôi nhà cho 5 triệu người cho sự đề cử trong một lễ hội tôn giáo quan trọng nhất ở Ấn Độ.

Gian hàng của Chi-lê: “A contracorriente”. Ảnh: Laurian Ghinitoiu
Gian hàng của Chi-lê: “A contracorriente”. Ảnh: Laurian Ghinitoiu

Nhờ phương pháp giảng dạy thú vị được phát triển bởi Đại học Kiến trúc Talca, các sinh viên được dạy cách tự quản lý và tầm quan trọng của việc tìm kiếm sự hài hòa với giữa cộng đồng địa phương và bối cảnh nông thôn, Talca đã trở thành một ví dụ hấp dẫn cho thế giới. Người Chile nói “Talca, Paris và London”, nhằm nhấn mạnh vị trí nguồn gốc của Talca – một thành phố tại trung tâm thung lũng của Chile. Trong triển lãm tại Venice, chúng ta có thể thấy những sự độc đáo là kết quả của phương pháp giảng dạy này thông qua tác phẩm “A contracorriente” của gian hàng Chi-lê, được tuyển chọn bởi Ông Juan Roman – hiệu trưởng trường Talca và trợ lý nghiên cứu của ông – Jose Luis Uribe.

Công trình Mirador Pinohuacho tại vùng núi ở Venice (trên) và khi đặt tại Chi-lê (dưới).
Công trình Mirador Pinohuacho khi đặt tại  Venice

 

Công trình Mirador Pinohuacho tại vùng núi ở Chi-lê
Công trình Mirador Pinohuacho tại vùng núi ở Chi-lê

Ngoài ra, Alejandro Aravena còn sắp xếp cho Công ty kiến trúc Grupo Talca của Rodrigo Sheward và Martin del Solar một khu vực để xây dựng lại biểu tượng Mirador Pinohuacho (công trình ấn tượng đạt giải tại cuộc thi phát triển dự án địa phương năm 2006 do Liên minh châu Âu và chính phủ Chi-lê tổ chức). Đài quan sát Pinohuacho đã được xây dựng để “cứu” những khu rừng của phía Nam Chi-lê và thúc đẩy du lịch. Gia đình Vasquez chuyên làm gỗ thủ công đã được ủy nhiệm từ 10 năm trước để xây dựng công trình này. Những mô hình tương tự được xây dựng gần Villarrica giờ có thể mang xuống và xây dựng ở Venice.

Tác phẩm “Pezo Von Ellrichshausen”  Ảnh: Jesús Granada
Tác phẩm “Pezo Von Ellrichshausen”
Ảnh: Jesús Granada

Trong những sản phẩm kiến trúc đặc sắc của Chile tại triển lãm này, tác phẩm Concepcion của KTS Pezo Von Ellrichshausen với những thiết kế thú vị từ miền Nam Chile đã làm cho ông trở thành gương mặt sáng giá. Công sức của họ đã được cả thế giới công nhận, đặc biệt là kể từ khi họ thắng giải MCHAP 2014 cho Casa Poli, họ vừa phải phân chia thời gian cho workshop ở Concepcion và các lớp học ở Chicago. Gian triển lãm Vara được đặt tại vị trí quan trọng bên ngoài khu vực Giardini.

Tất cả các dự án này đều đã được thêm vào đề xuất của các KTS: Cecilia Puga, Teresa Moller, thậm chí cả Mirene Elton và Mauricio Léniz, hai đại diện của từ Giardini và Arsenale đại diện cho Kiến trúc Chi-lê tại triển lãm kiến trúc Venice trong thời gian tới.

Anh Dương – Thu Vân (biên dịch và tổng hợp từ Archdaily)

(Bài đăng trên Tạp chí Kiến trúc số 06-2016)