Giải thưởng Kiến trúc Quốc gia 2016: Tôn vinh Tác giả - Tác phẩm kiến trúc xuất sắc

Chiều 21/4/2017, tại Khách sạn Novotel Đà Nẵng đã diễn ra Lễ trao Giải thưởng Kiến trúc Quốc gia (GTKTQG) 2016 – Đây là sự kiện được mong đợi nhất tại Liên hoan Kiến trúc Việt Nam 2017. Hai năm một lần, GTKTQG do Hội KTS Việt Nam, Bộ Xây dựng, Bộ VH – TT & DL phối hợp tổ chức từ năm 1994 đã góp phần quan trọng trong việc thúc đẩy sáng tạo kiến trúc, tôn vinh các tác giả – tác phẩm xuất sắc, định hướng phát triển nền kiến trúc Việt Nam và nâng cao nhận thức của cộng đồng…

Giải thưởng Kiến trúc Quốc gia (GTKTQG) do Thủ tướng Chính phủ giao cho Hội Kiến trúc sư Việt Nam, Bộ Xây dựng, Bộ Văn hoá Thể thao & Du lịch cùng phối hợp tổ chức từ năm 1994 theo định kỳ 2 năm một lần nhằm mục đích:

Thúc đẩy sáng tạo kiến trúc.
Tôn vinh các tác giả, tác phẩm kiến trúc xuất sắc.
Góp phần định hướng phát triển nền kiến trúc Việt Nam và nâng cao nhận thức cộng đồng về nghệ thuật kiến trúc.

GTKTQG 2016 có cơ cấu thay đổi so với kỳ trước nhằm tăng thêm số lượng giải, thu hút sự tham gia của nhiều đối tượng KTS ở các vùng miền khác nhau. Với chủ đề “Kiến trúc vì mọi người” – Giải thưởng năm nay đề cao trách nhiệm xã hội của giới KTS, đặc biệt là với các cộng đồng yếu thế, ở các khu vực vùng sâu, vùng xa hay chịu nhiều tác động của thiên tai do biến đổi khí hậu…

Trong tổng số 120 hồ sơ dự giải ở 9 thể loại với 16 hạng mục (nhà ở, công trình công cộng, công trình công nghiệp, bảo tồn, thiết kế nội-ngoại thất, thiết kế đô thị – cảnh quan, đồ án quy hoạch, ấn phẩm kiến trúc, tác phẩm xuất sắc tại Việt Nam của các KTS nước ngoài), Hội đồng giải thưởng đã chọn trao 4 giải Vàng, 13 giải Bạc, 13 giải Đồng, 1 giải thưởng cho Tác phẩm kiến trúc được cộng đồng bình chọn, 4 Bằng khen cho KTS trẻ, 1 Bằng khen cho đơn vị đạt nhiều thành tích tại Giải thưởng. Bên cạnh đó, Hội đồng cũng trao Bằng Chứng nhận “Nhà đầu tư thông minh” cho 4 đơn vị và cá nhân đã có tư duy tiến bộ, ủng hộ KTS trong việc quan tâm đến cảnh quan môi trường, tiết kiệm và chia sẻ lợi ích với cộng đồng và xã hội.

KTS Nguyễn Tấn Vạn, Chủ tịch Hội KTS Việt Nam cho biết: “Các công trình kiến trúc, quy hoạch đạt giải năm nay phong phú về thể loại, đa dạng về ý tưởng, hướng tới các giá trị văn hóa và tinh thần, đáp ứng tốt các tiêu chí của GTKTQG:

Ý tưởng sáng tạo, giải pháp mới, có tính đột phá theo hướng tiến bộ;

Giải pháp tổ chức không gian tận dụng tối đa lợi thế môi cảnh và đảm bảo dây chuyền công năng;

Có ý nghĩa xã hội và tính nhân văn cao, đáp ứng nhu cầu thực tế và cấp bách của cộng đồng, đặc biệt là các cộng đồng yếu thế, vùng sâu, vùng xa;

Thiết kế hướng tới tính bền vững theo Tiêu chí Công trình Kiến trúc Xanh Việt Nam

Giải thưởng 2016 cũng phản ánh khá trung thực bối cảnh kiến trúc – xây dựng trong nước hiện nay vẫn còn nhiều khó khăn. Đa số các công trình ở quy mô vừa và nhỏ, không còn tập trung ở các thành phố lớn như Hà Nội và TP. Hồ Chí Minh mà ở những nơi có sức trẻ, năng động, hướng tới phát triển bền vững như TP. Đà Nẵng là một điển hình nổi bật. “Cung Văn hóa Thiếu nhi Đà Nẵng” được tạo hình độc đáo với những mảng khối, sắc màu trẻ trung, sinh động và nhịp điệu hấp dẫn, tạo nên một điểm nhấn thú vị cho thành phố. Bên cạnh đó, ngôn ngữ kiến trúc tinh tế và khúc chiết, sự hài hòa với cảnh quan thiên nhiên của “Bana Hill Golf Club” cũng như “Thư viện tổng hợp TP. Đà Nẵng” đều tạo được ấn tượng gần gũi, thân thiện với con người và thiên nhiên.

“Quy hoạch phân khu khu vực ven Đầm Nại huyện Ninh Hải, Ninh Thuận” được phát triển trên quan điểm tiết kiệm đất trong phát triển đô thị, phục hồi khu sinh thái ngập mặn, cải tạo và nâng cao hiệu quả khu vực nuôi trồng thuỷ sản, cân bằng tỷ lệ đất xây dựng đô thị với các loại đất khác và cảnh quan môi trường đã tạo bản sắc, đồng thời phát huy hiệu quả giá trị từng quỹ đất trong khu vực.

Giải thưởng năm nay cũng ghi nhận nhiều ấn phẩm kiến trúc tham dự và đoạt giải như “Cơ sở tạo hình”, “Đọc và hiểu kiến trúc”, “Sự chuyển đổi và bảo tồn nhà vườn truyền thống trong khu vực kinh thành Huế, Việt Nam”, “Đô thị Việt Nam – Góc nhìn từ những nơi chốn”. Đây đều là các ấn phẩm có giá trị trong đào tạo kiến trúc sư, có giá trị khoa học và thực tiễn, bổ ích cho cộng đồng và góp phần truyền thêm cảm hứng sáng tạo cho KTS.

Hưởng ứng chủ đề “Kiến trúc vì mọi người”, nhiều công trình đã vươn đến phục vụ cộng đồng người dân miền núi còn nhiều khó khăn như “Hoa rừng – Trường học vùng cao” ở Thái Nguyên, “Làng Đất” ở Quản Bạ – Hà Giang, hay đáp ứng nhu cầu ở của công nhân khai khoáng như “Nhà ở công nhân Lào Cai”. Phần lớn các tác phẩm đoạt giải hướng đến tính hiện đại, thực tế, đáp ứng nhu cầu cấp thiết của người sử dụng nhưng vẫn không quên giá trị nghệ thuật song hành, thể hiện trách nhiệm xã hội của giới KTS với các vấn đề đa dạng của xã hội.

Các tác giả trẻ tuy chưa đạt nhiều giải thưởng cao nhưng cũng cho chúng ta thấy những ý tưởng kiến trúc đầy trí tuệ, theo xu hướng thân thiện, tiến bộ, như “Quy hoạch chung thị xã Sông Cầu tỉnh Phú Yên đến năm 2020, định hướng đến năm 2030”, “Ccasa Hostel” ở Nha Trang, “Không gian thân thiện BE” ở Quảng Ninh hay “Nhà máy may mặc Đức – DBW” ở Long An.

Nhìn chung, các tác phẩm có chất lượng tốt, được thiết kế theo xu hướng tiến bộ. Điều này cho thấy nỗ lực của giới KTS trong việc khẳng định vai trò của kiến trúc – quy hoạch trong đời sống người dân và cộng đồng trên khắp các vùng, miền, lãnh thổ…”