Bảo tồn di sản đô thị chìa khóa phát triển bền vững

Hội thảo “Bảo tồn Di sản Đô thị –  Chìa khóa phát triển bền vững” tại Hà Nội và TP HCM do Tạp chí Kiến trúc – Hội Kiến trúc sư Việt Nam và thương hiệu Dulux Professional của AkzoNobel. Hai sự kiện diễn ra vào cuối tháng 3 và đầu tháng 4 thu hút hơn 450 KTS, nhà phát triển, chuyên gia và báo chí trong lĩnh vực cùng tham gia thảo luận về vấn đề đảm bảo cân bằng giữa phát triển kinh tế và bảo tồn di sản. Trong hội thảo có sự tham gia chia sẻ kinh nghiệm của những chuyên gia di sản đến từ Ý, Singapore và Việt Nam. Qua đây, nhiều vấn đề của bảo tồn di sản đã được đưa ra thảo luận như “làm mới hay phục hồi” di sản trong một bối cảnh kinh tế hiện đại; những yêu cầu cần thiết của công tác bảo tồn trong xã hội hiện nay; những giải pháp bảo tồn mới nhằm đảm bảo cân bằng giữa giá trị lịch sử và đô thị hóa; làm thế nào để áp dụng kinh nghiệm nước ngoài cho hợp lý,…

Các chuyên gia thảo luận về vấn đề bảo tồn di sản cho Việt Nam trong chương trình

Tham gia Hội thảo Bảo tồn Di sản Đô thị, diễn giả Larry Ng, Giám đốc nhóm Thiết kế Kiến trúc và Đô thị thuộc Bộ Phát triển Quốc gia Singapore đã chia sẻ cụ thể về kinh nghiệm bảo tồn di sản của Singapore. Từ một đảo quốc bé nhỏ với lịch sử phát triển mới chỉ hơn 50 năm, nhưng với việc lựa chọn cách cân bằng giữa đẩy mạnh phát triển kinh nghiệm hiện đại và bảo tồn các di sản văn hóa nghệ thuật thì Singapore đã trở thành một cường quốc đáng sống như bây giờ.

Việc bảo tồn di sản tại Singapore được làm theo kế hoạch chỉnh chu và đồng bộ, mỗi năm đều có thống kê, đánh giá và tôn vinh, do đó vấn đề này đã trở thành mối quan tâm của tất cả những ai sinh sống và làm việc tại đất nước này. Larry Ng chia sẻ Singapore có diện tích khá nhỏ nên phải đặt ra ưu tiên cho các tòa nhà cần bảo tồn. Vì thế, cơ quan sử dụng đất quốc gia được thành lập để đưa ra đề xuất bảo tồn cho chính quyền.

“Di sản là linh hồn nắm giữ những giá trị văn hóa và lịch sư, là nền tảng đề phát triển những đô thị bền vững. Điều quan trọng là làm thế nào để cân bằng được tốc độ đô thị hóa chóng mặt với việc chạy đua theo thời gian để giữ gìn những công trình”

Việt nam là đất nước giàu có và phong phú về văn hóa di sản, đây không chỉ là vấn đề giữ gìn lịch sử, mà nếu biết khai tác hiệu quả thì còn là tiềm năng kinh tế rất lớn. Ông Larry nhận định rằng chúng ta có diện tích lớn hơn, đã có hoạt động bảo tồn nhưng người dân có xu hướng tập trung sinh sống ở khu vực trung tâm – vùng đất có giá thành đắt đỏ, nên việc cân bằng tốc độ đô thị hóa với công tác bảo tồn là đặc biệt quan trọng. Theo đó, Việt Nam nên đẩy mạnh hơn hoạt động giữ gìn di sản đô thị, không làm mai một lãng phí những tài sản vô giá này như Hồng Kông.

Bảo tàng Mỹ thuật – TP.HCM

Cùng chung quan điểm với ông Larry, ông Cao Thành Nghiệp, Giám Đốc Ban quản lý dự án trùng tu Tòa án Nhân dân TP HCM, nhận định: “Bảo tồn di sản là nhiệm vụ chung của chính quyền, doanh nghiệp và người dân địa phương”. Bằng những câu chuyện thực tế trong quá trình lên kế hoạch và tiến hành trùng tu công trình Tòa án Nhân dân TP.HCM trong suốt 13 năm, ông Nghiệp hy vọng tất cả mọi người sẽ dành sự quan tâm đúng mực hơn cho vấn đề bảo tồn di sản nơi mình đang sinh sống và lập nghiệp. Điều này sẽ tiếp thêm sức mạnh cho việc bảo tồn các công trình tiếp theo như: Dinh Thượng Thơ (hiện là trụ sở Sở Thông tin Truyền thông TP.HCM), cầu Bình Lợi cũ,… Thảo luận về giải pháp bảo tồn, các diễn giả đều đánh giá cao việc sử dụng các nguyên vật liệu với công nghệ hiện đại, có khả năng bảo vệ các công trình trước ảnh hưởng của thời tiết, đồng thời giữ được giá trị thẩm mỹ của chúng, GS.TS.KTS. Nguyễn Quốc Thông, Phó Chủ tịch Hội KTS Việt Nam cho biết: “Sơn và chất phủ không chỉ có tác dụng bảo vệ mà còn giúp tạo ra cảm xúc cho các công trình. Điều này có ý nghĩa đặc biệt đối với các công trình di sản. Chúng tôi đánh giá rất cao những sản phẩm cũng như những nỗ lực của AkzoNobel, giúp những người làm nghề kiến trúc như chúng tôi có thêm những lựa chọn và giải pháp bảo tồn di sản hiệu quả trong suốt thời gian qua”.

Tại hội thảo, bà Pamela Phua, Tổng Giám đốc Akzo Nobel Việt Nam đã giới thiệu về giải pháp sơn thuộc thượng hiệu Dulux Professional với các tính năng che phủ vượt trội và có thể giữ được màu nguyên bản của công trình. Thời gian qua, AkzoNobel đã góp phần bảo tồn thành công nhiều biểu tượng quốc gia trên thế giới như: Burkill Hall tại Singapore, Malacca tại Malaysia, bảo tàng Rijks tại Hà Lan. Tại Việt Nam, công ty đã đóng góp vào việc tu sửa Nhà hát Lớn Hà Nội, Bảo tàng Nghệ thuật Thành phố và dự án bảo vệ Hải đăng tại Việt Nam.


(Bài đăng trên Tạp chí Kiến trúc số 04-2019)