Giải thưởng kiến trúc của Viện Kiến trúc Singapore (SIA) được đánh giá là giải thưởng kiến trúc danh giá nhất. Mục đích của giải thưởng là nhằm tôn vinh những giải pháp kiến trúc xuất sắc, đầy tính sáng tạo, qua đó góp phần nâng cao năng lực thiết kế của các tổ chức nghề nghiệp cũng như nhận thức thẩm mỹ kiến trúc của cộng đồng xã hội. Và sau cùng, giải thưởng, chính là một trong những hoạt động nhằm thực hiện định hướng chiến lược của SIA là đưa kiến trúc hiện đại Singapore đứng ngang hàng với kiến trúc tiên tiến của thế giới Do SIA khởi xướng từ năm 1983, đến nay Giải thưởng Kiến trúc đã trải qua 30 năm với 13 lần trao giải. Ban đầu Giải thưởng được tổ chức 4 năm một lần, sau đó 3 năm, rồi 2 năm và từ 2010 đến nay trở thành giải thưởng thường niên. Điều đó cho thấy sự phát triển mạnh mẽ về cả số lượng và chất lượng của kiến trúc hiện đại ở Singapore. Các công trình đoạt giải thể hiện ý tưởng sáng tạo độc đáo, tính bền vững, hài hòa với bối cảnh, phù hợp với khí hậu, đáp ứng nhu cầu sử dụng,…trong một tổ hợp tinh tế và trang nhã của kết cấu xây dựng với các chi tiết kiến trúc.
Mới đây nhất là Giải thưởng Kiến trúc lần thứ 13 với 159 tác phẩm của 50 hãng kiến trúc tham dự. Cơ cấu giải thưởng không xếp hạng như nhiều giải thưởng kiến trúc thường thấy, mà chỉ có hai loại: Giải thưởng chính thức và Giải thưởng danh dự (Khuyến khích). Lần thứ 13 này, ban tổ chức đã trao giải cho 15 công trình, và 7 công trình được nhận giải khuyến khích. Trong đó, các giải thưởng được chia theo các thể loại công trình kiến trúc, như: nhà ở, thương mại, trường học, các công trình hạ tầng kỹ thuật và công nghiệp, các công trình có mức đầu tư dưới 1,5 triệu USD. Ngoài ra còn có giải cho công trình của năm. Thật thú vị là trong lần trao giải này thể loại các công trình nhà ở chiếm đa số. Và công trình nhà ở mở rộng ( Extended House) do hãng Formwerkz Architects thiết kế đã được trao giải công trình của năm. Đó là “công trình nhà ở mở rộng” đã có sự kết hợp hài hòa giữa 2 yếu tố “mới” và “cũ” để tạo thành một thể thống nhất.
Nhìn lại các Giải thưởng Kiến trúc của SIA dễ dàng nhận thấy một con đường chung cho kiến trúc Singapore. Đó là hầu hết các công trình đều nỗ lực “phủ xanh” Đảo quốc Singapore cho dù là theo chiều ngang hay chiều đứng của công trình. Và việc đưa những vườn cây lên cao, giờ đây không còn là điều xa lạ, mà như là một “hành động” tất nhiên, nhất là khi quỹ đất có hạn.
Một số công trình đã đạt giải thưởng kiến trúc của SIA
Những công trình “XANH” :
– Giải thưởng Kiến trúc lần thứ 11, Công trình Bệnh Viện KHOO TECK PUAT được trao giải công trình của năm 2011. Đây là một thiết kế gây ấn tượng bởi môi trường “xanh” góp phần cho việc điều trị bệnh hiệu quả hơn. Công trình được thiết kế thông thoáng tự nhiên tối đa, các vườn xanh xuất hiện dường như khắp nơi. Hội đồng chấm giải đánh giá công trình đã thành công ở nhiều mặt không chỉ là một ngôi nhà tuyệt vời cho các bệnh nhân nội trú đề phục hồi sức khỏe mà còn cho cộng đồng bởi các không gian công cộng được đưa vào trong thiết kế.
– Công trình Vườn bên Vịnh – Gardens By the Bay – Conservatory được trao giải trong hạng mục các dự án giải trí – thương mại. Dự án nằm trên khu đất 540000m² bên vịnh Marina với diện tích xây dựng 61000m2. Sự thành công của công trình không chỉ nằm trong khuôn khổ một giải thưởng mà nó được đánh giá cao bởi cộng đồng xã hội và sự ngưỡng mộ của du khách các nước đến thăm Singapore. Ngay từ khi mở cửa vào tháng 6/2012 công trình đã trở thành một điểm tham quan, tìm hiểu đối với hầu hết các tour du lịch đến Singapore. Người dân Singapore tự hào về khu vườn độc đáo và duy nhất này. Ngoài ra, công trình cũng được xem như là một dự án chủ chốt trong kế hoạch biến đảo quốc Singapore thành một ”thành phố trong vườn”.
– Công trình Kent Vale Serviced Residences: đoạt Giải thưởng Kiến trúc lần thứ 13, là Khu nhà ở phục vụ cho khách và những người tham dự hội nghị của trường đại học quốc gia Singapore (NUS). Thiết kế được đánh giá cao bởi sự tích hợp nhiều yếu tố một cách thông minh và hài hòa về cả mặt phân bố chức năng và cảnh quan. Cây xanh được đưa vào một cách tự nhiên và phát triển theo cả nhiều cao. Bên cạnh đó công trình còn gây được ấn tượng bởi bề mặt các mảng khối bê tông thô mộc tạo vẻ riêng biệt, hay bởi các chi tiết tấm che mặt đứng có thể đóng mở được như cửa lùa nên hiệu quả về che nắng, lấy sáng tốt. Ngoài ra, các tấm che có hoa văn còn có tác dụng hạn chế bớt gió thổi vào cây xanh được trồng ở ban công.
Ngoài ra, một số công trình đoạt giải khác lại gây ấn tượng ở các yếu tố về vật liệu, chi tiết, hay sự hài hòa với bối cảnh hiện trạng khu đất:
– Công trình 118 Killiney (giải thưởng lần thứ 13) – công trình nhà ở dạng căn hộ (condo) lại nhấn mạnh ở việc sử dụng vật liệu cũng như các chi tiết kiến trúc, ngoài ra còn thể hiện được sự hài hòa với hiện trạng của khu vực. Mặt đứng bên ngoài nhìn vào thể hiện sự tương phản giữa mảng đặc và thô của vật liệu bê tông trần và các màn che có thể điều chỉnh được, các màn nhôm rỗng hoàn thiện bằng lớp bột gỗ là loại vật liệu thân thiện với môi trường, màn che này cho phép thay đổi mức độ riêng tư của các căn hộ. Tiếp sau bức màn che là các bồn cây và ban công, khu vực này trở thành một vùng đệm không chỉ làm hạn chế ánh sáng trực tiếp vào các không gian bên trong mà còn giảm đi sự ồn ào, hay khói bụi từ bên ngoài vào công trình. Tính hiệu quả của công trình đã được hội đồng chấm giải đánh giá cao, công trình đã có giải pháp thành công khi xây dựng trong một khu vực đô thị chật chội.
– Công trình Singapore Life Church (Giải Khuyến khích 2013) được thiết kế với ý tưởng là tạo ra một ngọn hải đăng trong khu ở như là một biểu tượng của hy vọng mà chúa mang đến cho thế giới này… Mặt đứng của nhà thờ được thiết kế với 2 mảng nhôm trắng đục lỗ vuốt cong mô phỏng lại một cách tế nhị kiểu mái nhà thờ truyền thống cho phép ánh sáng đưa vào trong công trình, và 2 mảng này được nối lại bởi 2 cầu thang màu tối tạo nên một hiệu ứng thị giác mạnh mẽ. Bên cạnh đó, công trình còn được đánh giá cao bởi nỗ lực tạo ra một hình ảnh hài hòa với khu vực xây dựng xunh quanh nhưng vẫn có nét độc đáo riêng. Nhất là khi công trình có vị trí gần với một lối vào của Trường nghệ thuật LASALLE, là một công trình đã được trao Giải thưởng công trình của năm 2008, lần thứ 9. Công trình Trường nghệ thuật Lasalle như một chiếc hộp bí ẩn màu tối có xẻ các lối vào. Theo các lối vào trong công trình lại mở ra những điều bất ngờ với các mảng tường kính gấp khúc cho phép quan sát toàn bộ hoạt động bên trong của ngôi trường và sân trong đa năng ở trung tâm. Với nghệ thuật xử lý vật liệu, màu sắc, cùng với cách bố cục các mảng khối, công trình như là một tác phẩm điêu khắc sống động và hấp dẫn bất kỳ ai đến với môi trường nghệ thuật này.
Có thể nói sự phát triển của kiến trúc Singapore ngày càng mạnh mẽ, trong những năm gần đây xuất hiện rất nhiều các công trình mới với những sáng tạo vượt bậc không chỉ có giá trị về mặt kiến trúc mà còn ý nghĩa về kinh tế xã hội. Và Giải thưởng Kiến trúc của Viện Kiến trúc Singapore góp phần không nhỏ trong việc khích lệ sự phát triển ấy.
Trần Mai Hương (tổng hợp)
