Khoa Kiến trúc – Công trình trường ĐH Phương Đông được thành lập ngày 12/9/1997 theo quyết định số 7175/QĐ-BGD và ĐT/ĐH ngày 20/8/1997, với 02 ngành đào tạo là Kiến trúc (mã số 24.00) và Công trình (mã số 25.00 – gồm 02 chuyên ngành: Xây dựng dân dụng và công nghiệp và Cầu đường). Năm 2003, theo quyết định số 623/QĐ-BGD và ĐT/ĐH ngày 13/02/2003, Khoa được phép đào tạo ngành Cấp thoát nước. Năm 2005, ngành Kiến trúc mở thêm chuyên ngành mới: Kiến trúc Phương Đông.
Đến thời điểm này, theo quy định về danh mục ngành nghề đào tạo của Bộ GD và ĐT, Khoa Kiến trúc – Công trình đang được đào tạo 06 chuyên ngành, 03 hệ (đại học chính quy, đại học liên thông và hệ cao đẳng).
Trường Đại học Phương Đông – 201B Trung Kính – Cầu Giấy – Hà Nội
Xây dựng chương trình đào tạo đại học và sau đại học
Chương trình và nội dung các môn học trong từng giai đoạn được xây dựng trên cơ sở chương trình khung của Bộ GD và ĐT, và kết quả của nhiều cuộc hội thảo về đào tạo KTS. Hoạt động này được hoàn thiện theo hướng chuẩn hoá, hiện đại hoá, có tham khảo tài liệu của các trường trong nước, trong khu vực và trên thế giới; tăng cường thực hành, thực tập, kết hợp tốt hơn giữa đào tạo, nghiên cứu và lao động sản xuất, nhằm phát huy tính tích cực, chủ động, sáng tạo của người học, nâng cao năng lực tự học, tự rèn luyện, tự tạo việc làm của sinh viên. Các bộ Chương trình và Đề cương chi tiết môn học được xây dựng theo các tiêu chí của hệ đào tạo theo tín chỉ (2011).
Việc chuyển đổi từ dạy và học thụ động sang chủ động, từ việc Thầy Cô quan tâm đến kết quả học tập chung của cả lớp đến việc quan tâm đến từng sinh viên (hay còn gọi là đào tạo cá nhân) đã được Khoa thực hiện theo một lộ trình và áp dụng cho từng đối tượng một cách hợp lý. Khoa đã áp dụng phương pháp học bằng sách, tức là giảm giờ lên lớp lý thuyết, tăng giờ thảo luận, làm bài tập, thí nghiệm, buộc sinh viên phải tự học. Khoa đã có 781 tài liệu giảng dạy các môn Cơ sở kỹ thuật và Chuyên ngành do các giảng viên cơ hữu và hợp đồng dài hạn biên soạn, đã được xuất bản ở các Nhà xuất bản ngoài trường và gần 40 bài giảng, 30 bộ đề thi trắc nghiệm trên máy, 90 bộ đề thi trắc nghiệm – vấn đáp với gần 30 tài liệu hướng dẫn phương pháp học tập của các môn Cơ sở kỹ thuật và Chuyên ngành. Tại thư viện, sinh viên có thể tham khảo nhiều Tạp chí chuyên ngành, các sách chuyên đề tiếng nước ngoài (chủ yếu là về Kiến trúc) và các đồ án môn học, đồ án tốt nghiệp của các khoá trước.
Ngành Kiến trúc đã tổ chức các Workshop hay còn gọi là các giờ học Đồ án nghiên cứu. Quy mô tổ chức và việc đầu tư kinh phí, nhân lực để tổ chức các Workshop cho toàn bộ sinh viên đã thể hiện sự quyết tâm cao của Khoa và Nhà trường trong việc đổi mới phương pháp giảng dạy, nâng cao chất lượng đào tạo so với một số cơ sở đào tạo khác.
Các đồ án Workshop được bố trí cho sinh viên Kiến trúc năm thứ 3, 4 và 5 với nhiều đề tài đa dạng từ Quy hoạch và thiết kế đô thị, cải tạo và chỉnh trang, bảo tồn và phát huy giá trị di sản… nhằm nâng cao các kỹ năng: Tìm hiểu và phân tích, đánh giá hiện trạng; Nghiên cứu và đề xuất các giải pháp phù hợp với các vấn đề của đô thị và kiến trúc, trong đó có xét tới các yếu tố liên quan về xã hội học, kinh tế học, đô thị học và văn hóa kiến trúc; Rèn luyện kỹ năng làm việc nhóm; Rèn luyện kỹ năng thuyết trình;…
Năm học 2011 – 2012, khoa Kiến trúc – Công trình đã lập xong Chương trình đào tạo, Đề cương chi tiết môn học, đội ngũ giảng viên sau đại học cho 02 chuyên ngành: Xây dựng dân dụng và công nghiệp và Kiến trúc công trình. Khoa đã hoàn thiện hồ sơ xin đào tạo sau đại học, đã được Nhà trường tổ chức hội thảo, thông qua, ký duyệt và trình lên Bộ Giáo dục và Đào tạo để thẩm định.
Đào tạo, bồi dưỡng và xây dựng đội ngũ cán bộ – giảng viên cơ hữu
Năm học đầu tiên (1997-1998), số lượng cán bộ và giảng viên cơ hữu chỉ có 5 người. Sau 15 năm, số cán bộ giảng viên cơ hữu của Khoa đã là 55 người, gồm có 7 GS, 14 PGS, 6 TS, 21 ThS và 7 cán bộ có trình độ đại học, bảo đảm tiêu chí GV/SV của Bộ GD và ĐT cho các ngành kỹ thuật.
Công tác bồi dưỡng giảng viên cơ hữu trẻ đã được thực hiện nghiêm túc. Giảng viên tập sự được giảng viên có kinh nghiệm lâu năm hướng dẫn biên soạn bài giảng và phải giảng thử trước Hội đồng khoa từ 6 đến 10 lần. Khi hết tập sự, GV mới được phân công làm trợ giảng ít nhất một học kỳ, sau đó có thể được phân công giảng một phần hoặc toàn bộ môn học.
Tuyển sinh, đào tạo và tốt nghiệp
Trong 15 năm qua, khoa Kiến trúc – Công trình đã tuyển 15 khoá sinh viên. Tổng số sinh viên của 6 chuyên ngành của 15 khóa là 5567. Từ năm 2002 đến năm 2012, số sinh viên đã tốt nghiệp là 2023, chiếm tỷ lệ 65,17%. Tỷ lệ tốt nghiệp không cao trên đây có thể lý giải bằng sự nghiêm túc, không chạy theo thành tích trong việc đánh giá kết quả học tập của sinh viên, bằng việc cải tiến cách thi hết môn của Khoa – thi “Trắc nghiệm + Vấn đáp” và bằng việc xử lý đúng quy chế của Khoa và Nhà trường. Nền nếp làm việc nghiêm túc này đã được duy trì và trở thành một “truyền thống” của Khoa, được Nhà trường, phụ huynh và sinh viên hoan nghênh.
Xây dựng cơ sở vật chất phục vụ đào tạo
Trong 5 năm gần đây, so với lúc khởi điểm, thiết bị giảng dạy đã được trang bị tương đối đầy đủ, Khoa đã được đầu tư, nâng cấp một loạt cơ sở thực hành, phòng thí nghiệm mới, bao gồm: 2 phòng thí nghiệm Cơ học vật rắn biến dạng (12 chủng loại thiết bị), Cơ học môi trường rời (39 chủng loại thiết bị); 2 Xưởng thiết kế kiến trúc (diện tích 140 m2), Xưởng Vẽ Mỹ thuật Điêu khắc (diện tích 100 m2) và Phòng thực hành Trắc địa (10 máy và 5 bộ thiết bị phụ kiện) với tổng kinh phí gần 3 tỷ VNĐ. Các cơ sở thực hành và thí nghiệm này đã đáp ứng hầu hết các học phần thực hành của cả 6 chuyên ngành đào tạo của Khoa.
Công tác nghiên cứu khoa học – công nghệ, bồi dưỡng SV giỏi
Hoạt động Nghiên cứu khoa học được Khoa chú ý từ sau một năm thành lập nhưng chỉ đến năm 2003 mới được Nhà trường công nhận bằng các Hội thảo về đào tạo KTS và Kỹ sư công trình được tổ chức tại Khoa vào các năm 2002, 2003. Từ đó, liên tục hàng năm Khoa đã tổ chức các Hội nghị khoa học Công nghệ và Đào tạo. Từ hội nghị lần thứ I đến lần thứ IX đã có 271 báo cáo được đăng trong 9 tuyển tập dày trên 2000 trang in, đề cập đến các công nghệ cập nhật, hiện đại trong lĩnh vực kiến trúc – công trình, đến việc tổ chức, chương trình, nội dung đào tạo trong các trường đại học của Việt Nam cũng như của thế giới.
Trong khoảng 10 năm gần đây Khoa Kiến trúc – Công trình đã chú trọng đến các hoạt động bồi dưỡng sinh viên giỏi, tìm kiếm tài năng do các Hội khoa học và nghề nghiệp, các Hiệp hội và các Bộ tổ chức hàng năm. Tính đến năm 2011, đã có:
– 36 sinh viên đoạt giải Loa Thành, trong đó có 01 giải Nhất, 10 giải Nhì 15 giải Ba và nhiều giải Khuyến khích;
– 05 sinh viên đoạt giải của Hội Quy hoạch và phát triển đô thị Việt Nam, trong đó có 1 giải Nhì, 3 giải Ba và 1 giải Khuyến khích;
– 24 sinh viên đoạt giải Olimpic Cơ học toàn quốc, trong đó có 01 giải Nhất, 3 giải Ba, 01 giải Ba đồng đội và nhiều giải Khuyến khích.
Cứ 02 năm một lần, Hội KTS Việt Nam tổ chức Festival sinh viên kiến trúc cho các trường có đào tạo KTS. Trong 6 lần từ 2000 đến 2011 tham dự Festival, sinh viên ngành Kiến trúc Đại học Phương Đông đã nhận được 77 giải thưởng, trong đó có 14 giải Nhất, 22 giải Nhì, 18 giải Ba và nhiều giải khác.
Năm 2011, sinh viên Nguyễn Hà Thắng, lớp 507110 đã đoạt giải Nhất (đồng tác giả) trong cuộc thi quốc tế về “Mô hình nhà ở thích ứng với biến đổi khí hậu” tại Philippines.
Hợp tác quốc tế
Khoa Kiến trúc – Công trình đã có mối quan hệ với một số trường đại học nước ngoài ở các mức độ khác nhau, đó là các trường ĐHTH Hồng Kông, ĐHTH Kosigama (Nhật), ĐH Northumbria (Anh quốc), Đại học Bách khoa Milano, ĐH Quốc gia về Xây dựng Moscow, Đại học công nghệ Hoa Nam Quảng Châu… Qua việc tổ chức Worshop cho sinh viên ngành Kiến trúc, Khoa đã phối hợp với một trường của CHLB Đức, một trường của Thái Lan để triển khai nghiên cứu, tổ chức các Hội thảo quốc tế và sau đó có thể viết sách chung về “Kiến trúc bền vững”. Ba trường ĐH Mỹ là ĐH Alabama, ĐH Michigan, ĐH bang Colorado phối hợp với phía Việt Nam gồm ĐH Kiến trúc Hà Nội (đơn vị điều phối phía Việt Nam), Viện Khoa học công nghệ Xây dựng Việt nam và trường ĐH Phương Đông lập Dự án tổ chức Hội thảo về “Đánh gía các hiểm hoạ tự nhiên và Giảm thiểu tác động của biến đổi khí hậu”, dự kiến được tổ chức vào tháng 12/2012 tại Hà Nội.
Thông qua quan hệ hợp tác quốc tế, đã có các GS, TS, chuyên gia từ các trường ĐH nổi tiếng trên thế giới, một số công ty Kiến trúc nước ngoài… tới giảng dạy ngắn hạn tại Khoa.
Xưởng đồ án kiến trúc
Lời kết
Toàn thể cán bộ, giảng viên, sinh viên khoa Kiến trúc – Công trình rất xúc động và tự hào trong dịp kỷ niệm Khoa tròn 15 tuổi. Đây là một dịp quý giá để toàn Khoa nhìn nhận và đánh giá lại quãng đường đã qua, nhận biết được những gì đã làm được và những gì đang còn tồn tại. Đây cũng là một thời điểm hiếm có để khoa Kiến trúc – Công trình trường ĐH Phương Đông thể hiện lòng biết ơn chân thành đến tất cả các Thầy Cô, đến các trường bạn, đến các Hội khoa học và nghề nghiệp, đến các phụ huynh, đến tất cả anh chị em sinh viên đã góp công sức cho sự hình thành và phát triển của Khoa. Xin tất cả hãy cùng chúng tôi chia sẻ tình yêu đối với khoa Kiến trúc – công trình, với Đại học Phương Đông thân yêu!
NGƯT.GS.TSKH Nguyễn Tài
Chủ nhiệm khoa Kiến trúc – Công trình – Trường Đại học Phương Đông
