Tái thiết hai khu Làng Nủ và Nậm Tông: Giải Vàng Giải thưởng Kiến trúc Quốc Gia 2024 – 2025

Khu tái định cư Làng Nủ mới tại vùng đồi sim, cách Làng Nủ cũ 2km. Trên diện tích 10ha, ngôi làng mới gồm 40 nhà sàn, nhà sinh hoạt cộng đồng và điểm trường mầm non kết hợp tiểu học.

Quy hoạch tôn trọng địa hình tự nhiên, san gạt tối thiểu. Khoanh vùng bảo vệ thảm thực vật có giá trị (đồi sim hiện trạng, khu cây xanh đưa ra ngoài phạm vi san lấp). Tổng thể lấy Nhà văn hóa, sân cộng đồng và điểm trường làm hạt nhân trung tâm. Các khu ở được phân bố thành các cụm dân cư nhỏ theo truyền thống người Tày.

Các tuyến giao thông lên xuống nương theo địa hình, điểm kết giao thông là sân nhỏ, cũng là không gian cộng đồng ngắm cảnh chung. Những ngôi nhà tổ hợp trên các cốt cao độ khác nhau, tạo sự phong phú tự nhiên, tối ưu việc san gạt, giảm thiểu tác động bối cảnh.

Nhà ở và nhà sinh hoạt cộng đồng tiếp biến nhà sàn người Tày bản địa (nhà sàn “con song bốn bức” của vùng Bảo Yên). Giải pháp móng rễ cây thích ứng, tiết kiệm và toàn bộ dầm, cột, sàn, tấm tường ALC được thiết kế thành các cấu kiện lắp ghép sản xuất tại nhà máy, tạo điều kiện thi công thần tốc đồng thời vẫn đảm bảo chất lượng, thẩm mỹ.

Không gian ở có nhà chính và nhà phụ (bếp, nhà vệ sinh), kết nối sân vườn trước – sau, tổng diện tích khoảng 850 – 1000m2. Kiến trúc kế thừa đặc trưng nhà sàn truyền thống người Tày: mái xòe rộng, 3 gian (số lẻ), hành lang quanh nhà. Thang chính đặt hai bên theo quan niệm tâm linh. Trong nhà có 4 cột chính tiết diện tròn, cột biên vuông. Hệ vì kèo thép mô phỏng kết cấu gỗ truyền thống. Mái tôn chống nóng dập 3D gợi mái ngói.

Các vị trị đầu dầm, vai cột đỡ dầm sàn khai thác triệt để đặc điểm kết cấu gỗ, tạo ra những cấu kiện lắp ghép kế thừa tinh tế nhà sàn gỗ của ông cha. Dầm, cột, vì kèo sơn nâu gỗ. Toàn bộ không gian, chất liệu tạo cảm giác ấm cúng, thân thiện.

Nhà sinh hoạt cộng đồng cầu thang nhỏ hai bên, cầu thang lớn chính giữa có thể là khán đài khi có sự kiện. Tầng 1 là khối phụ: bếp, nhà vệ sinh, kho. Tầng 2 là không gian đa năng, sân khấu. Mái kênh lên đón ánh sáng và thông gió tự nhiên, vì kèo thép khai thác hoa văn trang trí dân tộc Tày.

Điểm trường với 2 lớp tiểu học, 2 lớp mầm non có nhà vệ sinh khép kín, nhà công vụ giáo viên cùng tương hỗ tạo các khoảng sân chơi riêng phù hợp từng lứa tuổi. Lớp học nhiều màu sắc, hệ cửa sổ nhấp nhô tạo hấp dẫn cho trẻ. Phần kênh mái giúp thông gió và lấy sáng tự nhiên. Điểm trường và nhà cộng đồng xoay quanh khoảng sân chung, đầm ấm và năng động.

Đinh Hằng – TCKT.VN
© Tạp chí Kiến trúc