Viện Quy hoạch xây dựng Hà Nội: Hướng tới tầm cao mới

Năm 2018 vừa qua là mốc thời gian đánh dấu lịch sử tròn 60 năm hình thành và phát triển của Ngành xây dựng Việt Nam – 1958. Đó là quãng thời gian gắn liền với quá trình dựng xây, bảo vệ và phát triển của cả một đất nước mà Thủ đô là trung tâm trên hầu hết các lĩnh vực, là bộ mặt đại diện cho cả quốc gia. Viện Quy hoạch Xây dựng (QHXD) Hà Nội được hình thành ít lâu sau đó – năm 1962, và đã góp phần không nhỏ tạo nên những dấu ấn quan trọng của Thủ đô Hà Nội ngày nay.

Suốt 56 năm hình thành và phát triển, Viện QHXD Hà Nội luôn đồng hành cùng Thủ đô trên bước đường phát triển. Trong những năm đất nước bị chia cắt hai miền, Viện QHXD Hà Nội đã góp phần nhỏ bé của mình vào công cuộc bảo vệ và khắc phục hậu quả chiến tranh, xây dựng tiền đề cho việc phát triển Thủ đô sau khi đất nước hoàn toàn thống nhất. Trong quá trình lập các đồ án quy hoạch chung xây dựng Thủ đô ở các giai đoạn khác nhau trong hơn nửa thế kỷ qua, Viện QHXD Hà Nội luôn là một trong những mũi nhọn đi đầu trên cả hai phương diện: Nghiên cứu tư vấn và tham mưu quản lý.

Điều chỉnh cục bộ Quy hoạch phân khu đô thị H2-4 tại ô Quy hoạch B5, tỷ lệ 1/2000. Địa điểm: Phường Hoàng Liệt, Thịnh Liệt, Yên sở – Q. Hoàng Mai – TP. Hà Nội

Đặc biệt, sau khi các quy hoạch chung được duyệt, tất cả các đồ án quy hoạch nhằm cụ thể hóa quy hoạch chung phục vụ công tác quản lý đô thị, đó là những quy hoạch phân khu, quy hoạch chuyên ngành, và những quy hoạch chi tiết mang tính then chốt, tạo động lực cho sự phát triển của Thủ đô, đều do Viện trực tiếp đảm nhiệm. Khối lượng các công việc có liên quan đến công tác quy hoạch xây dựng đến nay là rất lớn, chỉ tính riêng trong năm 2018, Viện đã triển khai nghiên cứu khoảng 150 đồ án quy hoạch, 04 quy chế quản lý quy hoạch kiến trúc; cung cấp khoảng 2300 hồ sơ chỉ giới đường đỏ – số liệu hạ tầng kỹ thuật cho các chủ đầu tư để đảo bảo sự đồng bộ, thống nhất trên toàn thành phố.

Năm 2018, Viện QHXD Hà Nội tiếp tục triển khai những quy hoạch có tính chất đặc thù, có độ khó cao, hoặc lần đầu tiên thực hiện ở Việt Nam, như quy hoạch không gian xây dựng ngầm, quy hoạch bến xe, bãi đỗ xe và trung tâm tiếp vận, quy hoạch mạng lưới trường học…

Đồ án điều chỉnh quy hoạch chung TP. Lào Cai và vùng phụ cận đến năm 2040, tầm nhìn 2050, Tỷ lệ: 1/1000. Địa điểm: Thành phố Lào Cai, xã Quang Kim, Huyện Bát Sát, xã Gia Phú – Huyện Bảo Thắng, Tỉnh Lào Cai

Với kinh nghiệm và bản lĩnh nghề nghiệp của mình, năm 2018 đã chứng kiến những bước đi mới, mang tính đột phá của Viện so với trước đây:

– Lần đầu tiên Viện QHXD Hà Nội “đem chuông đi đánh xứ người” với những thành công mới. Đó là việc phối hợp nghiên cứu lập quy hoạch chung thành phố Lào Cai;

– Chủ động hợp tác với các đơn vị khác trong việc đặt nền móng cho các nghiên cứu hợp nhất – đón đầu cho việc thực thi Luật Quy hoạch mới có tính chất đa ngành, đa lĩnh vực:

  • Trong đó nổi bật là việc xây dựng hệ thống cơ sở dữ liệu không gian (GIS) về quy hoạch xây dựng theo hướng tích hợp các ngành trên nền tảng hiện trạng địa lý và quy hoạch xây dựng; chủ động cập nhật, theo dõi tình hình triển khai quy hoạch của thành phố;
  • Phối hợp với các tổ chức trong và ngoài nước nghiên cứu tiền đề của các dự án: Đo đạc không gian 3 chiều, dữ liệu địa chất đô thị…
  • Đề xuất và đăng ký các đề tài nghiên cứu khoa học trọng điểm hoặc theo đặt hàng của thành phố phục vụ Báo cáo chính trị đại hội Đảng bộ thành phố, và trong công tác giám giát thực hiện quy hoạch xây dựng.
  • Hợp tác 3 bên: Viện – Nhà đầu tư – Tư vấn nước ngoài trong việc nghiên cứu ý trưởng thực thi các dự án quy hoạch xây dựng 5 đô thị vệ tinh của thành phố, theo hướng tích hợp kinh tế xã hội – xây dựng – quản lý để đảm bảo tính khả thi.

Với lịch sử phát triển, vai trò và những đóng góp của Viện QHXD Hà Nội trong quá trình xây dựng và phát triển Thủ đô gần 60 năm trên thực tiễn, Viện QHXD Hà Nội đã và đang hướng tới tầm cao mới trong kỷ nguyên số, của sự liên kết Vùng, của thời đại toàn cầu hóa và thích ứng kịp thời với những biến chuyển không ngừng của một đất nước đang vươn mình ra biển lớn.

PSG.TS.KTS Nguyễn Trúc Anh
Viện trưởng Viện Quy hoạch xây dựng Hà nội

(Bài đăng trên Tạp chí Kiến trúc số 12-2018)