Arata Isozaki là ai? 20 điều cần biết về Kiến trúc sư vừa đoạt giải Pritzker 2019

Sự nghiệp phong phú và đa dạng của kiến trúc sư Isozaki – người được vinh danh cho giải thưởng Pritzker 2019, với hơn 100 công trình được xây dựng trên khắp các châu lục đã cho thấy được sự cống hiến và giá trị tên tuổi của ông đối với nền kiến trúc thế giới. Được coi là kiến trúc sư Nhật Bản đầu tiên có sự nghiệp phát triển ở quy mô toàn cầu, Isozaki luôn đặc biệt quan tâm đến từng bối cảnh, điều kiện cụ thể của mỗi dự án để đưa ra những ý tưởng ở nhiều phong cách kiến trúc khác nhau, từ bản địa truyền thống đến high tech.

Nói  về Arata Isozaki, sau đây là 20 sự thật về ông:

1. Chiến tranh thế giới thứ II có ảnh hưởng quan trọng đến cách nhìn nhận của Isozaki về kiến trúc. Khi ông còn nhỏ, Hiroshima và Nagasaki đã bị xóa sổ bới bom nguyên tử. Việc chứng kiến quá trình xây dựng lại thành phố tại quê hương của mình đã thúc đẩy tâm trí ông ý niệm về tính tạm thời trong kiến trúc và tầm quan trọng của việc “làm hài lòng” người sử dụng không gian khi họ làm việc và sinh hoạt. [1]

2. Ông chính là học trò của chủ nhân giải thưởng Pritzker năm 1987 – kiến trúc sư Kenzo Tange. [1] Sau khi tốt nghiệp đại học, Isozaki tiếp tục học nghề với Tange trong 9 năm trước khi thành lập công ty riêng Arata Isozaki & Associates vào năm 1963. [6]

3. Isozaki là người tiên phong trong số các kiến trúc sư Nhật Bản tham gia các dự án quốc tế, điển hình như: Bảo tàng Nghệ thuật Đương đại ở Los Angeles (1986) và Tòa nhà Team Disney ở Florida (1991). [9]

4. Ông đã thiết kế và tham gia xây dựng hơn 100 dự án kiến trúc trong 6 thập kỷ, bao gồm các công trình văn hóa và công cộng quan trọng ở Nhật Bản, Tây Ban Nha, Mỹ, Trung Quốc, Ý, Qatar và nhiều nơi khác trên thế giới. [1]

5. Ông là người đề xướng và tiên phong trong việc sử dụng in lụa và in nhiệt cho việc thể hiện đồ án của mình. [3]

6. Isozaki đưa vào ý tưởng của mình khái niệm “Ma” – một định nghĩa về không gian trung gian giữa các vật thể. Ông giải thích: “Giữa không gian và âm thanh có những khoảng lặng, điểm dừng trong khoảng lặng gọi là Ma. Không gian trong kiến trúc rất quan trọng; không gian kết nối giữa các không gian ấy lại càng quan trọng hơn”. [5]

7. Công việc của ông bao gồm cả chuyên ngành thiết kế đô thị. Vào năm 1962, ông phát triển dự án tương lại “Thành phố trên không” (City in the air) cho khu phố Shinjuku ở Tokyo, Nhật Bản. Dự án tích hợp các nhà cao tầng, nhà ở và giao thông lơ lửng phía trên khu vực thành phố già cỗi bên dưới, nhằm mục đích đáp ứng tốc độ đô thị hóa nhanh chóng”. [1]

8. Công việc của Isozaki luôn là tổng hợp của nhiều lĩnh vực, ngoài thiết kế đô thị, ông còn là một nhà thiết kế thời trang, đồ họa, nội thất và cũng là một nhà văn, nhà phê bình và ban giám kháo của nhiều cuộc thi kiến trúc, nghệ thuật khác. [6]

9. Ông cũng thiết kế Osaka Demonstration Robot cho Osaka Expo 1970. Nó được đặt trong khu vực triển lãm khung không gian Festival Plaza của Kenzo Tange. [4]

10. Trong những năm 70 và 80, Isozaki thường xuyên làm việc với người vợ thứ ba – nhà điêu khắc người Nhật Aiko Miyawaki (1929-2014), người đã truyền cảm hứng cho ông về các ý tưởng hình học sáng tạo. [6]

11. Isozaki là thành viên trong ban giám khảo thế hệ đầu tiên của giải thưởng Pritzker, giữa năm 1979 và 1984. [1]

12. Khi nhận xét về sự nghiệp có tầm ảnh hưởng quốc tế của Isozaki, kiến trúc sư Tadao Ando – người đạt giải thưởng Pritzker 1995 đã gọi ông là “Hoàng đế của kiến trúc Nhật Bản”. [8]

13. Cũng trong năm 1985, Isozaki cũng đã thiết kế lại nội thất của công trình Discotheque Palladi nổi tiếng ở New York, công trình được xem như “tòa nhà bên trong một tòa nhà”. Câu lạc bộ đêm trước đây là một nhà hát đổ nát giờ đã trở thành địa điểm của những bữa tiệc cho những người nổi tiếng thế giới, trong đó có Madonna. Tuy nhiên, công trình này đã bị phá hủy vào năm 1998. [8]

14. Một trong số nhiều giải thưởng trong sự nghiệp của ông đã giành được là Huy chương vàng RIBA cho Kiến trúc năm 1986 (Vương quốc Anh) và Sư tử vàng của Venice Architecture Biennale, với tư cách là ủy viên của Gian hàng Nhật Bản, năm 1996 (Ý). [1]

15. Trong suốt sự nghiệp của mình, Isozaki thường xuyên ngôn ngữ hình khối “Groundscaper”, vì theo ông, thực tế là việc ‘nằm xuống’ của một tòa nhà chọc trời sẽ làm tiêu tan ‘sức mạnh đáng sợ’ của nó, không gian trở nên ‘khiêm nhường’ hơn đối với con người. [6]

16. Ông rất quan tâm đến các cuộc cách mạng của Mỹ Latinh trong thế kỷ XX, đặc biệt là Cuba và nhân vật Che Guevara. Isozaki thậm chí đã từng đội mũ nồi gắn ngôi sao (một hình ảnh gắn liền với đất nước Cuba). [2]

17. Isozaki nghĩ rằng ở nam bán cầu đa số đều là dân tộc thiểu số. Ông đánh giá rất cao kiến ​​trúc ở khu vực này vì nó thể hiện những nét riêng biệt về văn hóa bản địa, mặt khác, ông luôn lo ngại về việc toàn cầu hóa sẽ đánh mất bản sắc riêng biệt của các vùng văn hóa trên thế giới. [2]

18. Năm 2011, ông cùng với nghệ sĩ Anish Kapoor đã phát triển cấu trúc bơm hơi Ark Nova, để tổ chức lễ hội Lucerne. [10]

19. Ảnh hưởng của nghệ thuật đến sự nghiệp của ông rất đa dạng, từ kiến ​​trúc Borromini và Schinkel thời Phục hưng và cổ điển, đến Cột vô hạn Constantin Brâncuşi và tác phẩm điêu khắc của Isamu Noguchi, bao gồm cả việc sử dụng hầm pháo của Louis I. Kahn. [6]

20. Liên quan đến phong cách kiến ​​trúc của mình, ông nói: “Bản sắc của tôi là mỗi khi tôi muốn tạo ra sự khác biệt. Không phải theo một phong cách duy nhất, mà còn phụ thuộc hiện trạng, môi trường; một phong cách kiến ​​trúc như một giải pháp. Mỗi dự án đều có sự khác nhau “. [5]

 

---

Cẩm Tú – TCKT.VN
(Biên dịch từ Archdaily)
© Tạp chí kiến trúc