Quy hoạch tổng thể phát triển kinh tế – xã hội tỉnh Long An đến năm 2020 tầm nhìn 2030 được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt đã xác định mục tiêu chiến lược xây dựng Long An trở thành tỉnh phát triển bền vững, hài hòa, có trình độ công nghệ cao; hệ thống kết cấu hạ tầng đồng bộ, hiện đại; đóng góp tích cực vào sự phát triển vùng đồng bằng sông Cửu Long, vùng trọng điểm phía Nam của cả nước.
Tạp chí Kiến trúc đã có cuộc trao đổi với Ông Đỗ Hữu Lâm – Chủ tịch UBND tỉnh Long An về những thế mạnh, cũng như những khó khăn, thách thức của Long An trong quá trình phát triển, thực hiện những mục tiêu này.
Trân trọng giới thiệu với bạn đọc!
Phóng viên (P/V): Xin Ông cho biết những thế mạnh của Long An nhằm thực hiện thành công những mục tiêu chiến lược của Tỉnh?
Ông Đỗ Hữu Lâm: Với vị trí liền kề TP HCM, Long An đang có một quỹ đất dành cho phát triển dân cư đô thị và khu cụm công nghiệp khoảng 30.000ha, trong đó hơn 10.000 ha đã được chuẩn bị khá đầy đủ về cơ sở hạ tầng, đây có thể được coi là điểm thuận lợi của Long An theo định hướng công nghiệp hóa – đô thị hóa của vùng kinh tế trọng điểm phía Nam và đồng bằng sông Cửu Long. Quỹ đất này nằm ở các huyện giáp ranh với TP HCM như Bến Lức, Đức Hòa, Cần Giuộc và Cần Đước. Các quốc lộ I, quốc lộ 50, quốc lộ N2, đường cao tốc Sài Gòn-Trung Lương, kết nối từ trung tâm TP cũng như các đầu mối giao thông quan trọng đến các vị trí này không quá 45 phút. Một cự ly khá lý tưởng cả về thời gian và không gian. Ngoài ra, còn có đường cao tốc Bến Lức – Long Thành đang được đầu tư xây dựng, đồng thời các tuyến đường thủy liên tỉnh như Vàm Cỏ Đông, Vàm Cỏ Tây, Sông Cần Giuộc, Kinh Nước Măn, Kinh Chợ Gạo, Kinh Dương Văn Dương, Kinh Hồng Ngự, Kinh 28, Kinh Thủ Thừa,… với các bến và cảng sông thuận tiện cho dịch vụ vận tải thủy, vốn là một nhu cầu không thể thiếu được đối với khu vực phía Nam.
Trên sông Vàm Cỏ Đông, ở Bến Lức, cụm cảng Bourbon, Thành Tài, Kiến Thành, Cẩm Nguyên,…cho phép các tàu biển có trọng tải đến 7.500tấn cặp bến. Ở Cần Giuộc, cách quốc lộ 50 không xa là Cảng Long An, dự kiến sẽ đưa vào hoạt động vào cuối năm 2015, cảng cho phép tàu biển có trọng tải đến 70.000 tấn cặp bến trên sông Soài Rạp. Ngoài ra, cụm Cảng Phước Đông, nằm sát cạnh tuyến quốc lộ 50, trên Sông Vàm Cỏ (Cần Đước) cũng đang được chuẩn bị đầu tư xây dựng.
Lao động có tay nghề, chi phí thấp trong tỉnh, từ trước đến nay luôn là nguồn nhân lực quan trọng đáp ứng nhu cầu của Vùng TP HCM, chưa kể nhiều nhân sĩ, trí thức, cán bộ, những chiến sĩ kiên trung người Long An, đã có nhiều đóng góp trong công cuộc kháng chiến, bảo vệ tổ quốc và xây dựng đất nước….
Sẽ là thiếu sót, nếu không kể đến khu vực sản xuất nông lâm ngư nghiệp của tỉnh, với diện tích canh tác lúa hơn 250.000 ha, ngoài ra còn có diện tích hơn 30.000 ha đất trồng các cây công nghiệp như mía, chanh không hạt, mè, bắp, đậu phộng,…Đặc biệt, diện tích trồng cây thanh long của tỉnh, khoảng 6.000ha đã góp phần thay đổi đời sống người dân và diện mạo vùng nông thôn trong chương trình xây dựng nông thôn mới. Thủy sản nước ngọt, nước lợ với diện tích hơn 5.000 ha và diện tích rừng tràm kinh tế khoảng 30.000ha cũng góp phần đáng kể vào lãnh vực kinh tế nông – lâm – thủy sản.
Đặc biệt vùng Đồng Tháp Mười – Long An có 2 khu vực đất ngập nước là Khu Bảo tồn Làng Sen ở Tân Hưng và Khu Bảo tồn dược liệu Đồng Tháp Mười ở Mộc Hóa, cùng với nhiều di tích khảo cổ, di tích lịch sử, kiến trúc có giá trị, các lễ hội địa phương đặc trưng, nghệ nhân đờn ca tài tử cải lương,… hứa hẹn tiềm năng về phát triển du lịch trong tương lai.
Ngoài ra, lãnh đạo tỉnh, các cơ quan chuyên môn và chính quyền các cấp cũng luôn khẳng định sự đồng hành hỗ trợ cùng doanh nghiệp trong quá trình đầu tư và phát triển sản xuất tại địa phương. Điều này thể hiện rõ trong bảng đánh giá chỉ số năng lực cạnh tranh cấp tỉnh của Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) trong những năm qua, đặc biệt trong năm 2014, Long An xếp thứ 7, thuộc nhóm tốt, trong 63 tỉnh, thành phố của cả nước.
Như vậy, dù Long An đang được xem là tỉnh có nhiều khó khăn về cơ sở hạ tầng, nhiều lĩnh vực phát triển còn chậm hơn các địa phương khác trong vùng, nhưng có thể khẳng định thế mạnh của Long An là vị trí địa lý thuận lợi, nguồn nhân lực dồi dào, tiềm năng trong lĩnh vực phát triển công nghiệp, nông nghiệp, thương mại, dịch vụ, du lịch còn rất nhiều, và đặc biệt là sự quyết tâm của chính quyền và người dân trong công tác mời gọi đầu tư.
Chúng tôi tin rằng, với sự quyết tâm của lãnh đạo, sự đồng thuận của người dân, sự phối hợp chặt chẽ của các ngành các cấp, chắc chắn sẽ đạt được các mục tiêu phát triển lâu dài của Long An: Phát triển hài hòa, hợp lý giữa công nghiệp, dịch vụ và nông nghiệp, nâng cao trình độ dân trí, bảo đảm công bằng xã hội và phát triển bền vững, bảo tồn các hệ sinh thái, phòng ngừa thảm họa và không gây ô nhiễm môi trường, chắc chắn sẽ đạt được.
P/V: Với những thế mạnh của mình, Long An đã và đang có những chính sách như thế nào để thu hút đầu tư, đặc biệt, trong lĩnh vực quy hoạch – kiến trúc, phát triển đô thị tạo tiền đề để Long An phát triển bền vững?
Ông Đỗ Hữu Lâm: Trong lĩnh vực kiến trúc, qui hoạch và phát triển đô thị, lãnh đạo tỉnh chú trọng mời gọi các KTS, đơn vị tư vấn có uy tín trong và ngoài nước tham gia thiết kế, tư vấn qui hoạch, kiến trúc và phát triển đô thị.
Mặc dù ngân sách tỉnh luôn ưu tiên cho các nhu cầu cấp thiết khác của người dân, nhưng hàng năm từ lãnh đạo tỉnh đến chính quyền các cấp đều dành một khoản đầu tư lớn cho việc nâng cấp, phát triển đô thị. Thành phố Tân An là đơn vị được chú trọng đầu tư nhất. Cả hệ thống chính trị và người dân thành phố đều nỗ lực góp phần trong công tác đầu tư xây dựng kết cấu hạ tầng cũng như quản lý chặt chẽ kiến trúc, qui hoạch và cảnh quan đô thị, với mong muốn luôn xứng đáng là đô thị trung tâm tỉnh, trở thành Thành phố loại II trước năm 2020. Thị xã Kiến Tường, đô thị trung tâm vùng Đồng Tháp Mười – Long An, cũng đang chuẩn bị chương trình nâng cấp phát triển thành đô thị loại III, phấn đấu trở thành thành phố trong năm 2020. Các thị trấn khác như Hậu Nghĩa, Bến Lức cũng quyết tâm phấn đấu đạt tiêu chuẩn đô thị loại III, đáp ứng yêu cầu phát triển công nghiệp, dịch vụ của khu vực liền kề với thành phố Hồ Chí Minh trong quá trình đô thị hóa và công nghiệp hóa của cả khu vực kinh tế trọng điểm phía Nam. Ngoài ra, Cần Đước và Cần Giuộc cũng vừa được Bộ Xây dựng quyết định công nhận đạt tiêu chuẩn đô thị loại IV.
Trong công tác nâng cấp phát triển đô thị, chính quyền thành phố, thị xã, thị trấn chú trọng xây dựng các không gian công cộng, hệ thống công viên, cây xanh và giữ gìn trật tự trong xây dựng. Đặc biệt các công trình kiến trúc quan trọng trong đô thị đều được tổ chức tuyển chọn các mô hình kiến trúc đặc sắc, để công trình vừa đạt yêu cầu sử dụng vừa có giá trị thẩm mỹ, góp phần thay đổi cảnh quan, diện mạo đô thị, làm cho người dân tự hào hơn với bộ mặt của địa phương mình. Người dân đô thị và nông thôn ở Long An, ngày nay, khi xây dựng mới ngôi nhà của mình đã quan tâm nhiều hơn đến yêu cầu làm đẹp cả hình thức bên ngoài và không gian bên trong công trình.
Mặt khác, Tỉnh cũng quan tâm lãnh đạo công tác xây dựng nông thôn mới, bảo đảm sự phát triển hài hòa giữa đô thị và nông thôn, đảm bảo sự phát triển đồng đều ở các khu vực, góp phần giảm cách biệt về mọi mặt giữa đô thị và nông thôn. Đến cuối năm nay sẽ có 40 xã (toàn tỉnh có 166 xã) đạt tiêu chí nông thôn mới. Đó không chỉ là sự nỗ lực của chính quyền các cấp mà còn là sự quyết tâm và tích cực đóng góp công của rất lớn của người dân. Nhờ vậy, sự cách biệt về đời sống, thu nhập của người dân nông thôn và đô thị không quá nhiều. Số hộ nghèo trong toàn tỉnh dưới 3%, cá biệt trong một số xã đạt tiêu chí nông thôn mới vừa được công nhận, số hộ nghèo không đến 0,5% số hộ trong toàn xã.
P/V: Với vai trò là tổ chức chính trị – xã hội – nghề nghiệp, Hội KTS Việt Nam nói chung và Hội KTS Long An nói riêng luôn mong muốn chung tay góp sức trong sự nghiệp phát triển của Tỉnh, Ông có đề nghị gì với Hội KTS Việt Nam và giới KTS Long An để tăng cường sự hợp tác trong thời gian tới?
Ông Đỗ Hữu Lâm: Trong thời qua, lãnh đạo tỉnh luôn quan tâm và đánh giá cao những đóng góp của giới kiến trúc xây dựng vào sự phát triển của tỉnh. Lãnh đạo tỉnh cũng luôn tạo điều kiện thuận lợi để Hội KTS Long An hoạt động đúng tôn chỉ mục đích của mình. Trong suốt nhiều nhiệm kỳ, từ năm 1988 đến nay, Hội KTS Long An đã có nhiều đóng góp trong sự nghiệp phát triển kiến trúc, qui hoạch và phát triển đô thị của tỉnh, đặc biệt là những đóng góp quan trọng trong công tác tư vấn thiết kế các công trình của cơ quan lãnh đạo Đảng, Nhà nước, các sở ngành chuyên môn, các công trình giáo dục, y tế, văn hóa, thể thao, du lịch, bảo tồn, tôn tạo các khu di tích, các công trình thông tin truyền thông, công trình công nghiệp, thương mại dịch vụ và hạ tầng kỹ thuật, góp phần nâng cấp phát triển đô thị và xây dựng nông thôn mới… Nhiều công trình có giá trị thẩm mỹ kiến trúc như Khu công viên tượng đài Long An trung dũng kiên cường toàn dân đánh giặc, Khu công viên tượng đài Nghĩa sỹ Cần Giuộc, Khu Di tích lịch sử Vàm Nhựt Tảo, Khu Di tích lịch sử Ngã tư Đức Hòa, Bệnh viện Đa Khoa Long An, Hậu Nghĩa, Tân Trụ, Cần Giuộc, Thạnh Hóa, Nhà Thiếu nhi tỉnh, Đài Phát thanh truyền hình, Sân Vận động và Nhà thi đấu thể thao, Trung tâm Văn hóa thông tin tỉnh, trụ sở UBND các huyện, các trường phổ thông trung học … Những công trình này đã góp phần giúp lãnh đạo tỉnh thực hiện được mục tiêu đáp ứng yêu cầu phát triển đời sống vật chất và văn hóa cho người dân, nhưng cũng đồng thời kết nối được giới KTS với cộng đồng, làm cho xã hội đánh giá đúng hơn vai trò của KTS và tác phẩm kiến trúc trong đời sống xã hội, văn hóa tinh thần và phát triển kinh tế.
Chúng tôi luôn nghĩ rằng những đồ án qui hoạch có giá trị thực tiễn, những không gian, cảnh quan đô thị có giá trị, những tác phẩm kiến trúc thực sự sẽ làm cho hình ảnh tỉnh Long An thêm đậm nét trong thời kỳ xây dựng và phát triển đất nước. Và từ đó, cả nước sẽ biết đến đất và người Long An không chỉ ở những chiến công trong công cuộc kháng chiến giành độc lập dân tộc.
Trong thời gian tới, với mục tiêu dài hạn là xây dựng các Khu đô thị tập trung hiện đại: Tân An-Bến Lức, Cần Giuộc-Cần Đước, Đức Hòa-Hậu Nghĩa, Kiến Tường-Vĩnh Hưng, góp phần giảm áp lực đô thị hóa cho TP HCM, đồng thời giữ vai trò động lực phát triển kinh tế văn hóa xã hội và bảo vệ môi trường bền vững tỉnh Long An, chúng tôi mong luôn nhận được sự quan tâm đóng góp của lãnh đạo Hội KTS Việt Nam, giới KTS trong và ngoài nước vào những tác phẩm kiến trúc, những giải pháp qui hoạch đột phá, những không gian đô thị đặc trưng, góp phần vào công cuộc phát triển bền vững trong bước đường đô thị hóa và công nghiệp hóa tỉnh nhà, sớm nâng tầm cuộc sống của người dân Long An sánh vai cùng với cả nước và các nước trong khu vực.
P/V: Trân trọng cảm ơn Ông!
Thanh Hương (thực hiện)
Bài đăng trên Tạp chí Kiến trúc số 06-2015
