Phỏng vấn KTS Nguyễn Tấn Vạn – Chủ tịch Hội KTS Việt Nam

Đại hội toàn quốc Hội KTS Việt Nam
“Đoàn kết – Sáng tạo – Hợp tác – Phát triển”
“Đại hội toàn quốc Hội KTS Việt Nam lần thứ VIII sẽ là thời kỳ của những khó khăn, thuận lợi và cơ hội lớn…  đòi hòi hơn 15.000 kiến trúc sư cả nước phải có những bước nhảy vọt để nắm chắc vận hội của mình và không tụt hậu với thế giới”.
P.V: Thưa Chủ tịch, nhìn nhận lại chặng đường 5 năm vừa qua, Kiến trúc Việt Nam đã đóng vai trò như thế nào đến sự phát triển kinh tế, xã hội của đất nước?
KTS Nguyễn Tấn Vạn: Tôi  khẳng định sự đóng góp không nhỏ của Kiến trúc Việt Nam và giới KTS Việt Nam tới sự phát triển của đất nước trong thời gian qua.
1. Điều đầu tiên mà ai cũng nhận thấy, đó là Kiến trúc Việt Nam đã góp phần tạo dựng diện mạo đất nước ngày một khang trang, hiện đại. Bộ mặt đô thị và nông thôn đã có nhiều đổi mới. Các công trình được xây dựng khắp mọi miền đất nước đã tạo thêm nhiều cơ sở vật chất phục vụ phát triển kinh tế, thương mại, dịch vụ, thu hút đầu tư. Nhiều khu đô thị mới được xây dựng mang lại cho người dân những điều kiện sống mới. Hạ tầng kỹ thuật đô thị, nông thôn cũng dần được hoàn thiện, mở rộng quy mô và với nhiều chức năng hiện đại đáp ứng nhu cầu của thời kỳ mới.
2. Không những thế, các đồ án quy hoạch vùng, trung tâm hành chính đã có sự biến đổi to lớn về nội dung và định hướng phát triển. Các đô thị chuyển dần chức năng là trung tâm hành chính đơn thuần sang trở thành trung tâm tài chính, kinh tế giữ vai trò là đầu tầu phát triển kinh tế địa phương, tạo động lựa phát triển cơ sở vật chất xây dựng đất nước.
3. Các khu đô thị mới tại nhiều vùng miền trên cả nước, bước đầu đã đưa lại cho người dân đô thị một môi trường sống được cải thiện và không gian ở mới tiến bộ hơn, tiện nghi hơn. Đồng thời, đã góp sức và hướng tới một môi trường sống thân thiện, hòa nhịp với thiên nhiên, phát huy những bản sắc địa phương, việt nam hơn và nhiệt đới hơn.
4. Trước xu thế hội nhập về xây dựng và công nghệ mới, Kiến trúc Việt Nam đã góp phần hướng tới và thúc đẩy sự phát triển của công nghệ xây dựng tiên tiến,vật liệu xây dựng mới, thiết bị thi công hiện đại để tạo nên những công trình ngày một quy mô hơn, khai thác sâu hơn lòng đất và chất lượng hơn để tồn tại bền vững với thời gian.
5. Về lực lượng KTS, năm năm qua đã đào tạo được một lực lượng KTS trẻ, yêu nghề và hăng say với công việc…Đó cũng là thế hệ được tiếp cận với tư duy về kiến trúc của thời đại, được cập nhật những công nghệ thiết kế mới…. từ đó, thế hệ KTS trẻ Việt nam đã dần tự chủ trong công việc của mình và dần thực hiện được nhiệm vụ mà đất nước và nhân dân giao phó.
Tuy vậy, bên cạnh những việc đã làm được, Kiến trúc Việt Nam tồn tại những vấn đề cần khắc phục:
Một là,  các hoạt động nhằm tuyên truyền, dẫn dắt xã hội hướng tới vẻ đẹp mỹ thuật trong kiến trúc vẫn còn hạn chế, chưa thực sự đi sâu vào đời sống. Vì vậy, thời gian qua, Kiến trúc Việt Nam vẫn hướng tới vẻ đẹp của  thế hệ trước, thời đại trước  mà chưa nhận thức và định hướng tới vẻ đẹp của thời kỳ mới. Điều này cũng lý giải về sự ngổn ngang và chưa tìm được  tiếng nói chung về phong cách kiến trúc của chúng ta hiện nay.
Hai là, KTS chúng ta đang góp sức trong các chương trình lớn của đất nước như vấn đề xây dựng nông thôn và vấn đề ở của người nghèo.
Ba là, Kiến trúc Việt Nam bị tác động quá nhiều bởi những yếu tố khách quan và chủ quan (mà chủ yếu vẫn do sự thiếu bản lĩnh trong hành nghề của giới KTS Việt Nam) đã dẫn đến sự méo mó của tác phẩm kiến trúc sau khi hình thành.
Bốn là, Pháp luật Việt Nam vẫn thiếu một hành lang pháp lý để bảo vệ và tạo điều kiện chính đáng cho các hoạt động.
P.V: Vậy thưa Chủ tịch,  những nhiệm vụ trọng tâm của Hội KTS Việt Nam trong nhiệm kỳ tới là gì?
KTS Nguyễn Tấn Vạn: Đại hội Đại biểu toàn quốc Hội KTS Việt Nam lần thứ VIII đứng trước một thời kỳ có nhiều khó khăn, thách thức song cũng có nhiều điều kiện thuận lợi và cơ hội phát triển mới. Trước tình hình đó, điều quan trọng nhất  là Kiến trúc Việt Nam cần nỗ lực hết mình để không bị tụt hậu về tư duy và tri thức so với thế giới.
Phối cảnh một dự án đô thị mới 
Để thực hiện mục tiêu trên, cần thực hiện một số công việc sau:
1. Cần thiết phải xây dựng Luật Kiến trúc sư tạo hành lang pháp lý cho các KTS hành nghề.
2. Tăng cường công tác đào tạo, bồi dưỡng KTS, đặc biệt là giới KTS trẻ đang chiếm tới 70% lực lượng KTS toàn quốc. Từ đó, đặt hy vọng có những nhóm KTS tiên phong trong sáng tạo, tạo ra xu hướng mới trong Kiến trúc Việt Nam.
3. Hội KTS Việt Nam cần làm tốt hơn công tác phản biện xã hội để dẫn dắt xã hội hướng tới một vẻ đẹp mỹ thuật trong kiến trúc phù hợp với thời kỳ mới, phong cách sống mới. Công tác phản biện xã hội không chỉ là hình thức, số lượng mà cần nâng cao chất lượng phản biện hơn.
4. Trong công tác tư vấn Nhà nước về các chương trình kinh tế, xã hội, Hội KTS Việt Nam sẽ thúc đẩy hơn nữa việc tư vấn Chính phủ về việc xây dựng các chương trình nhà ở cho người thu nhập thấp, các vấn đề về nhà ở nông thôn, quy hoạch xây dựng Thành phố Hà Nội, quy hoạch xây dựng thôn thôn…
5. Và trên hết, Hội KTS Việt Nam cam kết sẽ xây dựng một tổ chức Hội mạnh, đoàn kết, có năng lực, sáng tạo, chung sức chung lòng vì sự phát triển của nền kiến trúc nước nhà. Trên cơ sở đoàn kết, sáng tạo, hợp tác, phát triển, Hội có trách nhiệm trước Đảng, Nhà nước, Nhân dân trở thành một tổ chức được Đảng và Nhân dân tin cậy.
P.V: Trân trọng cảm ơn Chủ tịch về cuộc trao đổi này!
THANH HƯƠNG (thực hiện)