Cuối tháng 10/2015, Trung tâm Hạnh phúc Vương quốc Bhutan đã khánh thành với sự tham dự của Công chúa, Hoàng gia Bhutan và nhiều học giả nổi tiếng từ khắp thế giới. Trung tâm Hạnh phúc Quốc gia đã đi vào hoạt động và bước đầu được người dân Bhutan cũng như cộng đồng quốc tế đón nhận. Công trình đặc biệt này ghi nhận thành công của KTS Hoàng Thúc Hào và các cộng sự thuộc VP Kiến trúc 1+1>2
Năm 2008, Bhutan trở thành nước đầu tiên trên thế giới áp dụng chuẩn đo GNH (Gross National Happiness – Tổng hạnh phúc quốc gia) để đánh giá những yếu tố mang lại giá trị cho đời sống, thay cho chuẩn đo GDP. Nhân sự kiện này, Hoàng gia và Chính phủ Bhutan quyết định thành lập một trung tâm, nơi mọi người từ khắp thế giới có thể đến tìm hiểu, chia sẻ về triết lý sống hạnh phúc của người Bhutan thông qua thực hành thiền và học cách trở nên hạnh phúc mà không phụ thuộc quá nhiều vào vật chất, tiêu dùng. Ban giám đốc trung tâm tình cờ biết đến KTS Hoàng Thúc Hào qua một số công trình văn hóa, cộng đồng nổi tiếng anh đã thực hiện và đoạt nhiều giải quốc tế như nhà cộng đồng Suối Rè, Tả Phìn,.. và họ đã mời anh và VP Kiến trúc 1+1>2 cộng tác thiết kế công trình này…
Hai trong bốn trụ cột của chuẩn đo GNH là bảo vệ môi trường, bảo tồn và phát huy văn hóa. Bởi vậy, Chính phủ Bhutan yêu cầu công trình GHN center phải thân thiện, thể hiện bản sắc địa phương qua chất liệu, màu sắc, họa tiết nhưng phải cách tân và hiện đại hóa. Quần thể gồm phòng hội nghị 100 chỗ, phòng tập thiền 60 người, nhà hành chính, nhà bếp, nhà ăn tập thể, cùng 8 –9 nhà lưu trú nhỏ. Các khu nhà nằm rải rác trên triền núi hiểm trở, thời tiết khắc nghiệt, ven sông lớn ở tỉnh Bumthang, đông bắc Bhutan.
Tổ hợp do KTS Hoàng Thúc Hào và Văn phòng 1+1>2 thiết kế là cuộc đối thoại giữa đất – đá – gỗ, giữa nhà, không gian bên trong và khung cảnh, giữa tri thức hàn lâm với kinh nghiệm dân gian. Các công trình có tường dầy nửa mét, xây đá kết hợp trình đất, bảo đảm giữ nhiệt trong mùa đông giá lạnh; vì kèo bê tông, gỗ; sử dụng nước trên nguồn và năng lượng mặt trời. Nhà mái dốc, hình kỷ hà đặc trưng theo truyền thống Bhutan, mặt quay ra sông, lưng tựa núi.
Nhà thiền chính lấy ý tưởng từ sự giao thoa, thống nhất giữa tự nhiên – khối đế tròn, với nhân tạo – khối vuông bên trên. Mong muốn cuộc sống con người là duy trì, bảo vệ “thế cân bằng tự nhiên – nhân tạo”. Nhà hội nghị hình elip, cảm hứng từ hình ảnh lá cây bồ đề. Các mô tip decor đặc trưng văn hóa Bhutan được tiết chế, gia giảm hợp lý.
Toàn bộ tổng thể ẩn mình trong rừng thông, gắn bó hữu cơ với thiên nhiên tươi đẹp của Vương quốc Bhutan.
Vi Khánh thực hiện
(Bài đăng trên Tạp chí Kiến trúc – Số 12-2015)
