Từ việc đề xuất vật liệu, mô phỏng quỹ đạo ánh sáng đến tối ưu hóa bố cục không gian, AI ngày càng giữ vai trò quan trọng trong quá trình thiết kế và xây dựng kiến trúc hiện đại. Ngày nay, kiến trúc sư không chỉ ứng dụng AI để tự động hóa các công việc đơn giản, mà đang thực sự cộng tác cùng AI trong toàn bộ quy trình từ phác thảo ý tưởng cho đến hoàn thiện công trình. AI đang làm thay đổi cách con người lên ý tưởng, thiết kế và xây dựng môi trường sống xung quanh.
Từ phác thảo đến hiện thực
Các công cụ trí tuệ nhân tạo cho phép kiến trúc sư cung cấp các thông tin về mục tiêu xây dựng, các giới hạn kỹ thuật và thông số vật liệu. Trên cơ sở đó, AI đưa ra hàng loạt phương án thiết kế trong thời gian ngắn hơn nhiều so với khả năng xử lý thủ công. Các phương án được đề xuất có thể mang tính dự đoán, thể hiện tính đột phá và sáng tạo, v.v.
Bên cạnh việc tạo ra thiết kế, AI còn hỗ trợ xử lý các tác vụ kỹ thuật lặp lại như dựng mặt bằng, mặt đứng, mặt cắt, giúp kiến trúc sư tập trung nhiều hơn vào tư duy sáng tạo. Mô hình làm việc này không nhằm thay thế con người bằng máy móc, mà là một quy trình cộng tác giữa con người và trí tuệ nhân tạo, trong đó AI đóng vai trò hỗ trợ, giảm thiểu sai sót, rút ngắn thời gian chỉnh sửa và tối ưu hóa hiệu quả làm việc.
AI cũng góp phần nâng cao hiệu quả trong việc lựa chọn vật liệu. Các yếu tố như độ bền, chi phí, tính bền vững và thẩm mỹ đều được phân tích kỹ lưỡng. Trong nhiều trường hợp, AI có thể đề xuất các lựa chọn thay thế ít tốn kém hơn hoặc thân thiện hơn với môi trường mà vẫn đảm bảo yêu cầu thiết kế.
Lập kế hoạch chính xác, an toàn và bền vững hơn
AI hỗ trợ phân tích kết cấu bằng cách mô phỏng các yếu tố tác động thực tế như gió, chấn động địa chất hoặc tải trọng. Nhờ đó, các điểm yếu của thiết kế và công trình sẽ được phát hiện sớm, giải pháp gia cố được đề xuất kịp thời, và nguy cơ rủi ro được giảm thiểu đáng kể.
Ngoài ra, AI đang ngày càng đóng vai trò trong quy hoạch vị trí xây dựng. Bằng cách phân tích địa hình, dữ liệu khí hậu, quy định quy hoạch và các yếu tố môi trường khác, AI giúp xác định những địa điểm phù hợp và khả thi nhất cho các công trình mới. Những công việc trước đây cần nhiều thời gian để nghiên cứu giờ đây có thể được xử lý trong vài phút, với độ chính xác và khả năng dự báo cao hơn.
Tối ưu quản lý tiến độ và thi công
Các công cụ quản lý dự án tích hợp AI có khả năng phân tích tiến độ thi công, phát hiện rủi ro chậm tiến độ và đề xuất điều chỉnh nguồn lực một cách linh hoạt. Nhờ đó, thời gian thực hiện được kiểm soát chặt chẽ, các nhóm làm việc duy trì sự đồng bộ và chi phí phát sinh được phát hiện sớm.
Khi tích hợp trong các nền tảng mô hình thông tin công trình (BIM), AI đóng vai trò như một bước kiểm tra được bổ sung, giúp phát hiện các lỗi kỹ thuật có thể bị bỏ qua, chẳng hạn như xung đột giữa hệ thống ống nước và kết cấu dầm, hoặc sự không tương thích giữa các lớp kỹ thuật bên trong tường. Nhờ đó, sai sót được loại bỏ kịp thời.
Đặc biệt, AI còn giúp chuẩn hóa quy trình làm việc giữa các bên liên quan. Bản vẽ được cập nhật đồng bộ, thông tin được truyền tải chính xác và liên tục. Nhờ vậy, thời gian phê duyệt được rút ngắn, tiến độ thi công trở nên minh bạch và có thể dự báo tốt hơn.
Trí tuệ nhân tạo không thay thế kiến trúc sư, mà mở rộng khả năng sáng tạo
Từ giai đoạn lên ý tưởng đến lúc bàn giao công trình, AI đang trở thành một người đồng hành đáng tin cậy của kiến trúc sư, góp phần tăng tốc tiến độ, giảm thiểu rủi ro và nâng cao chất lượng sáng tạo.
Trí tuệ nhân tạo không thay thế con người trong kiến trúc. Thay vào đó, nó nâng cao năng lực nghề nghiệp, hỗ trợ tư duy chiến lược và giúp kiến trúc sư sẵn sàng hơn cho những thách thức trong tương lai.
Lê Khanh
Biên dịch theo Forbes
Link bài viết gốc: https://www.forbes.com/sites/kathleenwalch/2025/06/04/from-concept-to-construction-the-impact-of-ai-in-architecture/
