Với Cuộc thi Thiết kế Không gian sáng tạo (KGST) Hà Nội, tôi thực sự bất ngờ với các tác phẩm dự thi đa dạng – Có rất nhiều tác phẩm đặt ra những vấn đề mới, có tác phẩm gây tranh cãi, có tác phẩm đề xuất được những khung khái niệm mới, có ý tưởng rất đơn giản, hoặc cập nhật những vấn đề bức xúc, nổi cộm trong kiến trúc quy hoạch đô thị…
Có những phương án giản dị như một bài thơ. Ví dụ như phương án đề xuất một ý tưởng bất ngờ cho một không gian ít người để ý: Không gian giao thông, hành lang, những khoảng thông tầng trong nhà cao tầng, vốn từ trước nay chỉ là không gian giao thông. Phương án dự thi đặt ra vấn đề: Không gian đó có thể dùng làm KGST hay không? Tác giả thử đưa ra cảm giác về không gian trong sự chuyển động, giao thông kết nối giữa các tầng nhà và khoảng mở đó trở thành những không gian giao lưu, triển lãm, đối thoại… tạo ra một không gian đa năng, đem lại một góc nhìn mới, khác biệt cho các không gian giao thông, hành lang các khu nhà cao tầng.
Có những ý tưởng tôi thấy rất hay: Tác giả kết nối những vườn hoa trước, bên cạnh và xung quanh Nhà hát Lớn thành một chuỗi không gian mở xanh liên hoàn, tận dụng những tầng hầm, liên thông những vườn hoa lại và trở thành những không gian đi bộ, thương mại, dịch vụ… Phương án này nhận được nhiều ý kiến tán thành của Hội đồng Giám khảo (HĐGK), chỉ hơi tiếc là phương án đã tạo ra một khoảng mở quá lớn ngay trước Nhà hát Lớn – Ý tưởng liên thông các vườn hoa cạnh Nhà hát lớn là rất hay nhưng cũng phải lưu ý các ngày lễ, tết, lúc tập trung đông người thì khoảng không quá lớn lại là một điểm trừ. Nên chăng nên tiết chế lại thì giải pháp sẽ hiệu quả hơn.
Có tác giả lại “chạm” vào những vấn đề tưởng chừng như bình thường nhưng lại rất “nóng” của Hà Nội: Làm sạch những dòng sông và các con mương – Phương án dự thi đề xuất giải pháp làm sạch sông Sét, tạo vỉa hè, cây xanh ven sông thành những không gian vui chơi cho trẻ em, đi dạo cho người già.
Có những đề tài tập trung vào cải tạo không gian đường sắt trên cao như tuyến phố Phùng Hưng, cầu Long Biên, cải tạo những khu ổ chuột ven sông Hồng, bãi giữa sông Hồng…
Một phương án ấn tượng khác với ý tưởng xây một cây cầu song song với cầu Long Biên, tạo thành những KGST, start – up giữa 2 cây cầu.
Rất nhiều phương án đề cập đến việc cải tạo những khu tập thể cũ, cuộc thi đặc biệt thành công với những điểm nhấn chính là phần cải tạo và phát huy không gian của những khu nhà máy, xưởng cũ trong nội đô Hà Nội. Rất nhiều phương án hay, giải pháp chi tiết, có thể đưa vào triển khai trong thực tế. Tuy rằng câu chuyện về bài toán sở hữu đất đai rất khó giải quyết.
Cuộc thi Thiết kế KGST Hà Nội đã thu hút rất nhiều KTS sáng tạo, nhiều ý tưởng hay, quả thực là “bữa tiệc” thịnh soạn với rất nhiều ý tưởng thú vị, thực sự HĐGK đã rất khó chọn “món” để trao giải. Dù là phương án đơn giản như làm sạch dòng sông, hay là bảo tồn, phát huy nhà tập thể cũ, hay phương án phức tạp như chuyển đổi công năng các nhà máy, duy trì, bảo tồn những làng nghề… đều cho thấy sự đóng góp tâm huyết và giàu sáng tạo của lực lượng KTS trẻ. Là thành viên HĐGK, tôi xin được chúc mừng các tác giả đoạt giải với những ý tưởng sáng tạo, khả thi, tạo được những giá trị mới, công năng mới, đóng góp những KGST cho TP. Là một KTS, tôi thực sự mong chờ những ý tưởng đó sớm được các cơ quan chức năng quan tâm và kết hợp lập dự án có tính khả thi, biến ý tưởng thành hiện thực, xây dựng những KGST thiết thực cho Hà Nội.
Xem thêm:
Kết quả Cuộc thi thiết kế Không gian sáng tạo Hà Nội
KTS Hoàng Thúc Hào
(Bài đăng trên Tạp chí Kiến trúc số 06-2021)
