Trong hai ngày 02-03/12/2022, hơn 400 KTS từ khắp các vùng miền của Việt Nam đã đến với Phú Quốc tham dự Hội thảo Gặp gỡ Mùa thu 2022 với chủ đề: Phát triển bền vững không gian biển gắn với kinh tế vùng Tây Nam Bộ.
Gặp gỡ mùa thu là hoạt động chuyên môn được Hội KTS Việt Nam tổ chức thường niên, với sự tham gia của đông đảo các chuyên gia, KTS trên cả nước, cùng trao đổi về các vấn đề thời sự, xã hội trong năm. Năm 2022, chương trình được diễn ra với các hoạt động như: Hội thảo khoa học, giao lưu giữa các Hội KTS địa phương, triển lãm kiến trúc và tham quan một số công trình kiến trúc tại Phú Quốc.
Về dự Hội thảo Gặp gỡ mùa thu lần này có sự tham gia của lãnh đạo Bộ, Ban ngành T.Ư: Ông Nguyễn Minh Nhựt – Vụ trưởng Vụ Văn học Nghệ thuật, Ban Tuyên giáo Trung ương; Bà Trần Thị Thu Hằng – Vụ trưởng Vụ Quy hoạch Kiến trúc, Bộ Xây dựng; Ông Phạm Trung Giang – Phó Vụ trưởng Vụ Tổ chức Phi Chính phủ, Bộ Nội vụ; Ông Trần Ngọc Chính – Chủ tịch Hội Quy hoạch Phát triển Đô thị Việt Nam; KTS. Nguyễn Tấn Vạn – Nguyên Thứ trưởng Bộ Xây Dựng, Nguyên Chủ tịch Hội KTS Việt Nam; Về phía lãnh đạo tỉnh Kiên Giang có sự tham dự của Ông Đỗ Thanh Bình – Bí thư Tỉnh uỷ, tỉnh Kiên Giang; Ông Lê Quốc Anh – Phó Chủ tịch UBND tỉnh Kiên Giang cùng lãnh đạo các Sở, Ban, Ngành các huyện, thị trấn tỉnh Kiên Giang; Lãnh đạo Hội KTS Việt Nam có: TS. KTS Phan Đăng Sơn – Chủ tịch Hội KTS Việt Nam cùng các Phó Chủ tịch, Lãnh đạo, Uỷ viên Ban thường vụ, Uỷ viên BCH, chủ tịch Hội và các chi hội cơ sở, cùng đông đảo KTS trên khắp cả nước.
Đặc biệt, Hội thảo khoa học “Phát triển bền vững không gian biển gắn với kinh tế biển vùng Tây Nam Bộ” còn có sự tham gia của 3 diễn giả quốc tế nổi tiếng: Ông Michael Powell – KTS cao cấp Công ty S.O.M; ông Ng Lye Hock (Larry) – Chủ tịch Hội đồng KTS ASEAN; ông Ishikawa Shuichi – Giám đốc Kiến trúc toàn cầu Nihon Sekkei, INC.
Phát biểu chào mừng tại Hội thảo, Ông Lê Quốc Anh – Phó Chủ tịch UBND tỉnh Kiên Giang cho biết: “Những năm gần đây, tỉnh Kiên Giang với điều kiện tự nhiên là tỉnh ven biển có định hướng phát triển đảo Phú Quốc trở thành trung tâm du lịch tầm cỡ quốc tế, cũng như Kiên Giang và vùng Tây Nam Bộ có hướng phát triển bền vững, tăng trưởng xanh.” Ông bày tỏ: “Sự tham gia của các nhà quản lý, chuyên gia, các nhà khoa học tại Hội thảo lần này sẽ là cơ hội cho tỉnh Kiên Giang học tập, trao đổi kinh nghiệm, phấn đấu trở thành địa phương phát triển kinh tế biển bền vững trong tương lai.”
Về lý do chọn chủ đề năm nay, TS. KTS Phan Đăng Sơn – Chủ tịch Hội KTS Việt Nam đã có những chia sẻ trong bài phát biểu khai mạc: “Tầm quan trọng của việc phát triển kinh tế biển, mà trọng tâm nhằm phát triển đô thị biển là để tạo những bước phát triển mạnh mẽ, đột phá nhảy vọt. Đây chính là việc ưu tiên ở mỗi quốc gia đã và đang phát triển, mà Việt Nam không phải là ngoại lệ. Ở Việt Nam, tầm quan trọng đó càng được khẳng định từ nghị quyết 36/2018 của trung ương Đảng CSVN, và ngay mới đây là nghị quyết 06/2022 về xây dựng và phát triển đô thị bền vững. Với Miền ven biển Nam bộ, vấn đề càng trở nên khẩn thiết hơn dưới sự tác động của biến đổi khí hậu – Nước biển dâng. Vì vậy, Hội KTS Việt Nam đã phối hợp cùng UBND tỉnh Kiên Giang tổ chức Hội thảo khoa học bàn về những vấn đề nóng, cần thiết góp phần cho phát triển kinh tế biển, không gian biển của vùng Tây Nam Bộ.”
TS. KTS Phan Đăng Sơn cũng là người dẫn luận mở đầu của Hội thảo khoa học, với cái nhìn tổng quan về phát triển đô thị biển tại Việt Nam và những nội dung cần lưu tâm khi thiết kế đô thị biển Việt Nam. Tiếp nối là góc nhìn chi tiết về phát triển đô thị biển Phú Quốc qua phần trình bày của ThS. KTS Hà Văn Thanh Khương – Giám đốc Sở Xây dựng Kiên Giang về quản lý không gian công cộng ven biển TP Phú Quốc. Ông cho biết, trong thời gian tới Sở Xây dựng sẽ tập trung hơn vào hạ tầng, phát triển an sinh xã hội, đảm bảo không bị tụt hậu so với các đô thị trong khu vực.
Cùng với sự quy tụ của những chuyên gia trong nước, Hội thảo còn có phần chia sẻ của các chuyên gia nước ngoài trong lĩnh vực quy hoạch, kiến trúc, văn hoá, kinh tế và xã hội, với nhiều bài học kinh nghiệm từ thế giới và khu vực. Ông Michael Powell – KTS cao cấp Công ty S.O.M, một trong những công ty hàng đầu thế giới về thiết kế đô thị biển, với nội dung: “Phát triển bền vững Hệ sinh thái Đô thị biển và Phát triển Kinh tế Biển vùng Tây Nam Bộ”. Trong phần chia sẻ này của mình, Ông Michael Powell đã đưa ra một cách làm mới trong quy hoạch đô thị biển, là “Blue Economy” – Nền kinh tế xanh với 4 ưu tiên: Không gian vịnh đáng sống; Tri thức và sự sáng tạo; Tự hồi phục nhờ tự nhiên; Xây dựng hệ sinh thái trên biển cùng với ví dụ sinh động từ Vịnh Vân Phong do S.O.M thiết kế. “Chúng tôi tin rằng, cách tiếp cận sáng tạo hơn có thể giúp giải quyết những thách thức đối với các thành phố ven biển. Bốn lĩnh vực ưu tiên có thể giúp mang lại cơ sở toàn diện hơn cho nền Kinh tế Xanh, đồng thời thúc đẩy chất lượng cuộc sống tốt hơn và ứng phó với biến đổi khí hậu.” – Ông Micheal Powell khẳng định.
Ông Ng Lye Hock (Larry) – Chủ tịch Hội đồng KTS ASEAN cũng mang đến Hội thảo những giải pháp khi thiết kế đô thị tại Singapore. Ông cho rằng, Việt Nam cũng giống Singapore với địa hình trũng, diện tích đất liền tiếp giáp biển nhiều và Singapore đã sử dụng nhiều giải pháp như lấn biển, quy hoạch lại đô thị, tầm nhìn 10-20 năm. Tuy nhiên, ông cho biết: “Khi thiết kế đô thị, chúng tôi không dựa vào các nhà thiết kế mà dựa vào người dân, vì chính người dân sẽ tham gia vào quy hoạch. Chúng tôi cũng có những chú ý khi thiết kế đó là: Duy trì, phát triển nền kinh tế mạnh mẽ và sôi động; Tối ưu hoá đất và nước; Tăng cường khả năng chống chịu với biến đổi khí hậu; Giảm phát thải năng lượng; Truyền thống phủ xanh, quy hoạch xanh, tận dụng không gian xanh và xanh lam; Đảm bảo sinh thái, thích ứng với ven biển.” Ông cũng cho biết thêm, mặc dù gặp nhiều hạn chế về diện tích đất và nguồn nước ngọt, nhưng với các giải pháp quy hoạch đúng đắn, trong 57 năm qua, Singapore đã tiến từ quốc gia thứ ba thế giới lên thứ nhất thế giới.
Nhật Bản cũng là đất nước được biết đến với địa hình trũng và nhiều quần đảo, chính vì vậy, Ông Ishikawa Shuichi – Giám đốc Kiến trúc toàn cầu Nihon Sekkei, INC cũng có nhiều quan điểm chung về các giải pháp thiết kế đô thị biển với các diễn giả trước đó. Ông nhấn mạnh vào việc cần giải thiểu phát thải công nghiệp và xây dựng hệ sinh thái biển cũng như giáo dục về môi trường biển thông qua các biểu hiện kiến trúc. Ông chia sẻ quan điểm khi thiết kế đô thị tại Nhật Bản: “Xây dựng để người dân được hưởng lợi ích nhiều nhất từ kiến trúc.”
Phần cuối của Hội thảo là phiên thảo luận của các khách mời với 3 chuyên gia, nhà quản lý đô thị quốc tế và GS. TS Đặng Hùng Võ – Nguyên Thứ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường, TS. KTS Đỗ Tú Lan – Nguyên Cục Phó Cục Phát triển Đô thị, KTS Ngô Viết Nam Sơn – Chủ tịch NgoViet Architects & Planners, dưới sự điều phối của TS. KTS Nguyễn Việt Huy – Giảng viên Đại học Xây dựng Hà Nội, Giám đốc Công Ty Cổ Phần Tư Vấn Thiết Kế Ada Và Cộng Sự. Tại phần thảo luận này, các khách mời tham dự đã có dịp được trao đổi thêm với các diễn giả về nhiều vấn đề liên quan đến thiết kế đô thị từ việc xung đột lợi ích khi xây dựng đô thị, đến những thách thức khi thực hiện giải pháp quy hoạch và những vấn đề liên quan đến chuyển đổi số và hội nhập.
Trả lời cho vấn đề xung đột lợi ích khi xây dựng đô thị, Ông Ng Lye Hock (Larry) – Chủ tịch Hội đồng KTS ASEAN cho biết: “Singapore cũng gặp vấn đề về xung đột lợi ích, do diện tích đất trống vốn đã rất ít. Tuy nhiên chính phủ Singapore đã xử lý việc này bằng các chính sách hợp lý, thoả đáng cho các người dân và chủ đầu tư.” Ông Michael Powell – KTS cao cấp Công ty S.O.M cũng cho biết, thiết kế đô thị còn gặp nhiều thách thức giữa việc cân bằng lợi ích kinh tế và bảo vệ tự nhiên. Ông cho rằng, không một lợi ích kinh tế nào bù đắp nổi những tổn thất tự nhiên, vì vậy hãy chú trọng việc bảo vệ môi trường.
Ngoài ra, tại phần thảo luận, TS. KTS Đỗ Tú Lan – Nguyên Cục Phó Cục Phát triển Đô thị cũng nhắc đến việc lấn biển, một trong những giải pháp đã được đưa ra trước đó của các diễn giả. Tuy nhiên, bà cho rằng, không đơn giản, đôi khi sẽ ảnh hưởng đến hệ sinh thái của cả khu vực. KTS Ngô Viết Nam Sơn – Chủ tịch NgoViet Architects & Planners cũng bổ sung thêm, khi tính đến phương án lấn biển, cần nghiên cứu đến địa hình, thềm lục địa khu vực, xác định đúng phía lấn biển. Ông cũng góp ý, Phú Quốc hiện nay đang tập trung quá nhiều vào vấn đề kiến trúc nhưng số lượng người đến sống tại đây chưa nhiều, cần quan tâm hơn vào vấn đề này.
Cuối phần thảo luận, Bà Trần Thị Thu Hằng – Vụ trưởng Vụ Quy hoạch Kiến trúc, Bộ Xây dựng cho biết: “Hội thảo đã làm rõ một số các vấn đề của Phú Quốc, nhưng còn nhiều vấn đề chưa đưa ra được giải pháp cụ thể. Tuy nhiên, những kinh nghiệm của các KTS hôm nay sẽ giúp chúng tôi hoàn thiện thể chế trong thời gian tới. Chúng ta rất cần có những hội thảo như vậy để phát triển không gian biển bền vững hơn, bổ trợ cho quy hoạch, quan tâm đến những người yếu thế hơn trong thời gian tới. Mong rằng, tại những hội thảo sau, chúng ta sẽ không còn nhiều trăn trở như hội thảo ngày hôm nay.”
Trong khuôn khổ của Hội thảo còn có phần tặng hoa và kỷ niệm chương để tri ân cho các Nhà tài trợ vì những đóng góp vào sự thành công của Hội thảo.
Hội thảo Gặp gỡ Mùa thu 2022 đã thành công khép lại với nhiều kiến thức khoa học quý giá về quản lý và phát triển đô thị biển theo hướng bền vững từ các chuyên gia trong và ngoài nước. Mong rằng, các KTS với sự đồng hành của Hội KTS Việt Nam sẽ cùng chung tay trong các vấn đề thời sự của đất nước, để đưa Việt Nam phát triển ngày càng lớn mạnh hơn.
Một số hình ảnh khác tại Hội thảo:
Thuỵ An – TCKT.VN
© Tạp chí kiến trúc
