Sử dụng Vật liệu tre – kết cấu tre trong xây dựng là một trong những truyền thống lâu đời của người dân Việt Nam trong công cuộc tạo lập nên môi trường sinh sống ổn định và bền vững. Có thể nói, sự hiện diện của cây tre trong đời sống người Việt từ ngàn đời nay đã thể hiện một nhân sinh quan gắn bó với thiên nhiên một cách tự nhiên và bền vững. Tuy nhiên, theo PGS. Phạm Hùng Cường (2017), trong thời kì hiện đại, cây tre lại không được quan tâm sử dụng và phát triển bởi hoạt động xây dựng, phát triển đô thị chính thống, khiến cho vai trò cũng như sự đóng góp của cây tre đối với kiến trúc, xây dựng cũng giảm sút rõ rệt so với trước đây.
Xu hướng kiến trúc Sinh thái là một trong những xu hướng kiến trúc đương đại ở Việt Nam mới được phát triển mạnh mẽ trong vòng hơn mười năm trở lại đây. Mục tiêu của Kiến trúc Sinh thái là đưa công trình kiến trúc gắn bó với thiên nhiên, tích hợp với các đặc điểm cơ bản của tự nhiên, tận dụng năng lượng bền vững, giảm thiểu ô nhiễm (Trần Quốc Bảo,2015). Xu thế sử dụng các vật liệu và kỹ thuật tự nhiên, truyền thống – bao gồm sử dụng Tre trong sáng tác Kiến trúc đã hình thành rõ nét, đem lại nhiều thành tựu và thu hút được sự quan tâm của giỡi Kiến trúc và Xây dựng trên thế giới.
Với mong muốn nghiên cứu phát triển Tre trong kiến trúc sinh thái và tăng cường hợp tác giao lưu quốc tế, Trường Đại học Xây dựng (NUCE) phối hợp cùng trường Đại học Tasmania (UTAS), trường Đại học Kiến trúc Hà Nội (HAU) đồng tổ chức Hội thảo và Workshop Quốc tế với chủ đề “Kết cấu tre truyền thống và hiện đại” (tên tiếng Anh “Traditional and modern Bamboo structure) tại Hà Nội trong hai ngày ngày 06 và 07 tháng 07 năm 2017. Địa điểm diễn ra chuỗi hoạt động: Đại học Xây dựng và Nhà cộng đồng Suổi Rè, tỉnh Hòa Bình. Các mục tiêu chính của chuỗi hoạt động bao gồm: Tìm kiếm – trao đổi kinh nghiệm về phát triển Kiến trúc Xanh, Công trình kết cấu tre tại Việt Nam và trên thế giới; Tạo cơ hội học tập, trao đổi chuyên môn giữa giảng viên và sinh viên hai quốc gia Việt Nam – Úc; đồng thời hướng tới Xây dựng các mối quan hệ hợp tác lâu dài giữa các đơn vị trường đại học, cơ sở nghiên cứu, doanh nghiệp v.v.. trong khu vực và quốc tế.
Hội thảo Tre:
(Sáng 06/07/2017 tại Đại học Xây dựng, Tp Hà Nội)
Hội thảo bao gồm 5 bài trình bày, nói chuyện đến từ các nhà nghiên cứu, các kiến trúc sư, các nhà thầu xây dựng và sản xuất quan tâm, sử dụng tre trong kiến trúc và xây dựng dân dụng. Thông qua các bài nói chuyện này, hội thảo đã giới thiệu một cái nhìn tổng quan về việc sử dụng, áp dụng Kết cấu – vật liệu tre trong truyền thống xây dựng Việt Nam và các kinh nghiệm quốc tế. Các bài trình bày bao gồm:
- Bài trình bày tổng quan về Tre trong xây dựng và kiến trúc truyền thống tại Việt Nam – KTS Trương Ngọc Lân, ĐHXD
- Bài giới thiệu về Ứng dụng cây Tre trong việc tạo dựng những cấu trúc kiến trúc mới tại Úc và Đài Loan – KTS Jed Long, Đồng sáng lập nhóm Cave Urban chuyên làm việc với Tre tại Úc.
- Bài giới thiệu về Ứng dụng Kết cấu và vật liệu Tre trong việc xây dựng Khu nghỉ dưỡng cao cấp tại tỉnh Hòa Bình, Việt Nam – KTS Trần Văn Long, giám đốc Công ty TNHH LG Việt Nam.
- Bài giới thiệu về Kiến trúc cộng đồng có sử dụng kết cấu – vật liệu tre/ Sinh thái của Văn phòng Kiến trúc 1+1>2 – KTS Vũ Xuân Sơn, Văn phòng Kiến trúc 1+1>2
- Bài giới thiệu về Ứng dụng Kết cấu tre và các vật liệu bền vững trong việc tạo dựng Sân chơi trẻ em tại Hội An, Việt Nam – KTS Nguyễn Duy Thanh, Giảng viên thuộc ĐH Xây dựng- Phó giám đốc Văn phòng Kiến trúc 1+1>2 và KTS Phạm Đức Trung.
Hội thảo đã nhận được sự quan tâm lắng nghe và trao đổi sôi nổi, hào hứng của các nhà chuyên môn, các kiến trúc sư, các bạn sinh viên tham dự. Các câu hỏi của hội thảo xoay quanh những vấn đề về Vật liệu, công nghệ xây dựng, tính thực tiễn trong thiết kế, bảo trì và vận hành, tính bền vững xã hội, sự bền vững của công trình trước biến đổi khí hậu và điều kiện tự nhiên.
Một số hình ảnh tại Hội thảo:
Workshop Tre:
(Chiều 06/07/2017 tại Đại học Xây dựng, Tp Hà Nội; và cả ngày 07/07/2017 tại Nhà cộng đồng Suối Rè, tỉnh Hòa Bình, Việt Nam)
Nội dung chuyên môn của Workshop do KTS Hoàng Thúc Hào, Giảng viên thuộc trường Đại học Xây dựng – Giám đốc Văn phòng Kiến trúc 1+1>2 điều phối chính, phối hợp với TS. Helen Norrie, Đại học Tasmania và KTS Jed Long thực hiện. Workshop có sự tham gia của 16 bạn sinh viên Kiến trúc chất lượng cao KDE đến từ Đại học Xây dựng, Việt Nam và 14 sinh viên đến từ đại học Tasmania, Úc.
Đề bài của workshop là : Cái chuồng Bò cho khu vực miền Trung Việt Nam. Đây là một đề bài tưởng chừng như giản đơn, quy mô nhỏ và hoàn toàn bị bỏ qua trong thực tế thiết kế kiến trúc hiện nay. Tuy vậy, với sự đặt đầu bài đơn giản và khác lạ này, các bạn sinh viên đã có cơ hội phát triển tư duy sáng tạo một cách tự do nhất.
Trong ngày làm việc đầu tiên tại Đại học Xây dựng, các nhóm sinh viên đã tham gia với tinh thần nghiêm túc và cầu thị, đưa ra những giải pháp thiết kế ấn tượng, chứng minh được tính bền vững kết cấu và có tính thực tiễn cao. Kết quả của buổi thực hành là việc mỗi nhóm sinh viên đưa ra một khung công trình có mái được hoàn thiện đạt được các tiêu chí của đề bài đưa ra để workshop cùng phân tích, bàn luận, lựa chọn. Công trình được chọn đã được chính các thành viên tiến hành xây dựng tại một địa điểm thực tế (gần nhà Cộng đồng Suối Rè, tỉnh Hòa Bình) vào làm việc thứ hai.
Kết quả của ngày làm việc này là việc các sinh viên đã thực sự có được những kinh nghiệm trong việc truyền tải những ý tưởng thiết kế ban đầu thành một công trình thực sự trong khi phải đối mặt với nhiều thách thức từ địa điểm, điều kiện tự nhiên và kĩ thuật xây dựng. Workshop đã kết thúc thành công với những thành quả chính là việc các thành viên tham gia có được những kiến thức, kinh nghiệm, trải nghiệm thực tế có giá trị, đồng thời tạo dựng được những cơ hội làm việc, hợp tác quốc tế trong tương lai.
Một số hình ảnh của Workshop:
Ths.KTS. Nguyễn Thanh Tú & Ths. KTS. Nguyễn Duy Thanh
Khoa Kiến trúc và Quy hoạch – Đại học Xây dựng.
© Tạp chí kiến trúc
