Vận dụng giá trị truyền thống trong nhà ở nông thôn đương đại – Bài toán mở đối với các KTS

Đó cũng là ý kiến được đưa ra tại Hội thảo trực tuyến Vận dụng giá trị truyền thống trong nhà ở nông thôn đương đại do Tạp chí Kiến trúc phối hợp với Công ty TNHH NS BlueScope Việt Nam tổ chức vào ngày 08/01/2022 vừa qua, dưới sự bảo trợ của Hội Kiến trúc sư Việt Nam. 

Hội thảo là một trong những hoạt động tiếp nối những thành công của chuỗi sự kiện thuộc Cuộc thi Thiết kế kiến trúc: “Chung tay kiến tạo nhà ở nông thôn Việt Nam” năm 2019. Trước đó, ngày 6/11/2021, Tạp chí Kiến trúc đã phối hợp cùng Công ty TNHH NS BlueScope Việt Nam, dưới sự bảo trợ của Hội KTS Việt Nam thực hiện Hội thảo trực tuyến “Kiến trúc nhà ở nông thôn vùng ven đô”. Hội thảo “Vận dụng giá trị truyền thống trong nhà ở nông thôn đương đại” lần này tập trung vào khái quát sự chuyển đổi văn hoá, tập quán ở của người dân nông thôn, đồng thời phác hoạ bức tranh tổng thể về kiến trúc nhà ở nông thôn hiện nay, nhằm đề xuất những giải pháp thiết thực góp phần nâng cao chất lượng không gian ở, kiến trúc nhà ở nông thôn hiện đại.

KTS Nguyễn Văn Tất – UV Ban thường vụ Hội KTS Việt Nam, Phó Tổng biên tập Tạp chí Kiến trúc Nhà đẹp

Mở đầu hội thảo, là dẫn luận của KTS Nguyễn Văn Tất, UV Ban thường vụ Hội KTS Việt Nam, Phó Tổng biên tập Tạp chí Kiến trúc Nhà đẹp về chủ đề: “Về giá trị nói chung, kiến trúc nhà ở nông thôn đương đại cũng không đặt ra một thang giá trị gì khác biệt. Vẫn phải đáp ứng cân bằng 4 yếu tố: công năng (đương đại), bền vững, kinh tế và đẹp (từ mỹ quan đến mỹ cảm). Trong sự thành công ở các thể loại kiến trúc, thì nhà ở mang dấu ấn cá nhân của người sử dụng nhiều nhất và đa dạng nhất. Và con người nông thôn hiện đại có quyền khẳng định nhu cầu đương đại của họ trong ngôi nhà của chính mình. Điều này liệu có mâu thuẩn gì khi đặt vấn đề đưa các giá trị truyền thống vào thiết kế nhà ở nông thôn đương đại ?”

Từ dẫn luận này, các diễn giả đã mang đến những góc nhìn khác nhau về cách vận dụng giá trị truyền thống trong công trình của mình.

KTS. Trần Thị Ngụ Ngôn, Đồng sáng lập Tropical Space – Chia sẻ từ góc nhìn của một người làm kiến trúc, hướng tới các vật liệu truyền thống. Với câu hỏi, làm sao để giữ được nét truyền thống trong nhà ở nông thôn đương đại, theo KTS, trước đây, khi thiết kế các công trình nhà ở, các vật liệu bản địa, truyền thống, sẽ được ông cha ta sử dụng đến từng chi tiết. Tuy nhiên, ngày nay, khi chúng ta thiết kế các công trình sử dụng các các loại vật liệu truyền thống này, sẽ sử dụng theo một cách mới hơn, mang màu sắc đương đại hơn. Đó có thể là hình dáng, thiết kế, cấu tạo…vv

KTS. Trần Thị Ngụ Ngôn, Đồng sáng lập Tropical Space

Ở một góc nhìn khác, KS. Hồ Thịnh – Giám đốc thiết kế NS BlueScope Lysaght chia sẻ về một số xu hướng sử dụng các vật liệu mới như thép tạo hình nguội cho các công trình nhà ở nông nhưng vẫn giữ lại hình dáng của các ngôi nhà truyền thống. Một trong các ví dụ đó là mô hình nhà ở sử dụng cấu tạo khung thép gọn nhẹ, mà vẫn chịu lực tốt. Đặc biệt, tại mô hình này, móng đổ dạng sàn phẳng, vừa đơn giản, mà vẫn giải phóng nhiều không gian.

KS. Hồ Thịnh – Giám đốc thiết kế NS BlueScope Lysaght

KTS Đoàn Bằng Giang – KTS Trưởng văn phòng G+ Architects – Nhận Giải Bạc Giải thưởng Kiến trúc quốc gia 2021 cũng có cùng hướng tiếp cận KS Hồ Thịnh khi thiết kế các công trình nhà ở nông thôn, khi giữ lại hình thức truyền thống và sử dụng các vật liệu mới trong nhà ở nông thôn. Chia sẻ về điều này, KTS đã giới thiệu về 2 công trình được vinh danh tại Giải thưởng Kiến trúc Quốc gia năm nay. Ngoài ra, theo KTS, kiến trúc của công trình thể hiện khá rõ ràng qua phần mái và phần hiên. Phần mái công trình sẽ mang đặc trưng của từng vùng miền, loại hình. Phần hiên là không gian đệm chuyển tiếp giữa trong và ngoài nhà, sẽ thể hiện thói quen của chủ nhà.

KTS Đoàn Bằng Giang – KTS Trưởng văn phòng G+ Architects – Nhận Giải Bạc Giải thưởng Kiến trúc quốc gia 2021

Sau phần chia sẻ của các diễn giả, là phần thảo luận giữa khách mời với 3 diễn giả KTS. Trần Thị Ngụ Ngôn, KS. Hồ Thịnh, KTS Đoàn Bằng Giang dưới sự điều phối của KTS Nguyễn Văn Tất. Phần thảo luận mở đã nhận được rất nhiều câu hỏi liên quan đến phần chia sẻ của các diễn giả, trong đó có 2 xu hướng khi thiết kế của nhà ở nông thôn và các loại vật liệu thép liệu có thực sự hiệu quả trong thiết kế nhà trong các điều kiện thời tiết, mưa bão tại Việt Nam.

Trả lời cho vấn đề này, KS Hồ Thịnh khẳng định: “Trong suy nghĩ của người Việt, nhà thép thường tốn kém mà không sang trọng, dễ bị nóng, kém bền vững. Tuy nhiên, với sự phát triển của công nghệ, độ bền của tôn thép ngày càng được nâng cao, kết cấu cũng ngày càng được cải thiện, đảm bảo tính bền vững cho công trình, các đặc tính về cách âm, các nhiệt cũng tương đương với vật liệu mái ngói, bê tông, chi phí cũng ở mức ngang bằng, tuy nhiên vật liệu thép có rất nhiều lợi thế về tính gọn nhẹ, giải phóng không gian.

Kết luận tại Hội thảo, KTS Nguyễn Văn Tất bày tỏ: “Gìn giữ giá trị truyền thống là điều chúng ta cần phải làm tốt trong bối cảnh toàn cầu hoá. Tuy nhiên giá trị truyền thống cũng cần làm mới một cách sáng tạo, chứ không nên bê y nguyên một khuôn mẫu nào đó. Đây cũng là kết luận mở tại hội thảo, để mỗi KTS sẽ có những hướng đi của riêng mình nhằm phát huy những giá trị truyền thống trong tương lai.”

Thu Vân – TCKT.VN
© Tạp chí Kiến trúc