Nhà Dục Anh – Giải Nhì Loa Thành 2022

Có cha, có mẹ, có một mái nhà… là điều tất yếu, rất gần gũi và thân thuộc với mỗi người bình thường nhưng là một ước mơ tha thiết và cũng là nỗi niềm đau đáu của những trẻ mồ côi. Tại cô nhi viện Thánh An, hiện đang có gần 80 em nhỏ mồ côi cha mẹ từ nhỏ, không họ hàng người thân, sinh hoạt tại giáo phận Bùi Chu cùng với các nữ tu thiện nguyện. Việc được lớn lên cùng với sự sẻ chia của một cồng đồng công giáo cũng giúp những đứa trẻ ở Thánh An phần nào dễ dàng hòa nhập hơn vào đời sống cộng đồng. Hiện nay, các em đều được hỗ trợ và học tập tại địa phương từ các lớp mầm non tới THPT. Cùng với đời sống học tập tại địa phương, những đứa trẻ ở Thánh An còn có một đời sống tâm linh, cộng đoàn rất khác với những trẻ mồ côi  khác. Từ đó xảy ra những va chạm mang tính đặc thù giữa con người – con người, con người – kiến trúc, kiến trúc – kiến trúc. Bắt đầu với suy nghĩ đó, đồ án được nghiên cứu  nhằm đề xuất ra một mô hình phù hợp hơn với bối cảnh ở Thánh An. Tất cả những gì trẻ em thấy, trải nghiệm đều có thể trở thành kí ức  trong chúng cho mãi về sau. Điều đó ảnh hưởng rất nhiều đến tâm lý của trẻ.

Con người – con người

Khác với những nhà trẻ mồ côi khác, những đứa trẻ ở Thánh An có một đời sống của một giáo dân công giáo, có đức tin và sự hi sinh phụng vụ. Không ai được quyền chọn nơi được sinh ra, nhưng chúng ta đều có những quyền được sống, quyền được chọn bạn bè,quyền lựa chọn ứng xử trước cuộc sống,… Dựa trên cơ sở đó, đồ án hướng tới một không gian có các cấp độ, mức độ, cường độ sử dụng, nhằm tìm ra mức độ thân thiết của các cá thể trong đó – nơi có thể tìm được gia đình theo một cách định nghĩa khác.

Con người – kiến trúc

Kiến trúc có một vai trò to lớn trong việc định hình ký ức của con người. Một công trình có thể biến mất đi nhưng nó vẫn có thể được lưu giữ trong ký ức riêng của mỗi người theo cảm xúc riêng. Xuất phát từ suy nghĩ đó, đồ án tìm kiếm vai trò của ký ức trong kiến trúc tại bối cảnh nơi đây, với những giá trị vật thể và phi vật thể- sợi dây liên kết con người với con người, con người- với kiến trúc.

Kiến trúc – kiến trúc

Nằm trong bối cảnh một quần thể kiến trúc tâm linh , cùng với bề dày lịch sử và rất nhiều phong cách kiến trúc khác nhau. Nhà Dục Anh được thành lập năm 1852, và hiện vẫn còn công trình nhà cổ được xây dựng năm 1914, với phong cách kiến trúc mang đậm bản sắc kiến trúc dân gian đồng bằng Bắc Bộ. Việc lựa chọn một phong cách kiến trúc hiện đại vừa nhằm thích ứng với điều kiện sống của bối cảnh hiện đại nhưng vẫn lưu giữ những giá trị kiến trúc cũ, của ký ức.

Với tất cả những suy nghĩ trên, đồ án hướng tới một ngôi nhà – một đô thị thu nhỏ. Đem đến một cuộc sống tốt hơn cho những đứa trẻ ở Thánh An, bên cạnh cuộc sống cơm ăn áo mặc, một mái che đầu, trẻ em cần có thêm những không gian để sáng tạo, thích ứng, kết nối và được thoải mái đưa ra quyết định cả chúng. Nhà Dục Anh – nơi mỗi cá thể có thể tìm được những mảnh ghép còn thiếu trên cuộc hành trình trong cuộc đời này.

Đinh Hằng – TCKT.VN
© Tạp chí kiến trúc